Dünyayı bireysel olarak ne kadar kirlettiğinizin farkında mısınız? Bir günde kilolarca karbon ayak izi bırakarak iklim değişikliğine neden olduğunuzu biliyor musunuz? Endişe etmeyin, artık farkındasınız ve buna dur diyebilirsiniz. Alışkanlıklarınızı değiştirmenize yol açacak karbon ayak izi nedir? Gelin şimdi kendi karbondioksit kirliliğimiz nasıl azaltılır ve karbon ayak izi hesaplama nasıl yapılır birlikte öğrenelim.
Karbon Ayak İzi Nedir?
İnsanların, üretim ve tüketim faaliyetlerinin bir sonucu olarak atmosfere salınan karbondioksit miktarını gösteren bir ölçektir. Bununla birlikte birincil ve ikincil olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Birincil karbon unsurları arasında fosil yakıtlar gelmektedir. Diğer yandan klimalarda masum değildir. Ayrıca elektronik cihazlarımız ve ulaşımda tercih ettiğimiz hava, deniz ve karayolu motorlu araçları da birincil ayak izleri arasındadır. Peki, ikincil ayak izleri nelerdir?
İkincil karbon ayak izi ise bir ürünün üretiminden geri dönüşüm sürecine kadarki yolculuğunda ürettiği karbondioksittir. Yani bir ürünün nerede üretildiği, hangi malzeme ve imalatında hangi enerji kaynaklarının kullanıldığı, nakliye sürecindeki emisyon değeri, ambalaj malzemelerinin ne olduğu, hangi yöntemle saklandığı ve nihayetinde geri dönüşüm süreci iklim değişikliğinde büyük rol oynamaktadır.
Karbon Ayak İzini Arttıran Olaylar Nelerdir?
Öncelikle dünyadaki karbon emisyonlarının artmasında başat rol oynayan sanayileşmenin ta kendisidir. Ancak tek başına insanlığın başına iklim değişikliği çorabını örmemiştir. Sanayileşmenin yanında şunlarda sıralanabilir;
- Kentleşme
- Aşırı nüfus artışı
- Fosil yakıt enerji üretimi ve tüketimi
- Doğa tahribatı
- Ormanlık alanların azalması
- Sonsuz plastik kullanımı
- Milyarlarca ton atık
- Doğal kaynakların sömürüsü
- Motorlu araçların kullanımı
- Büyükbaş ve kümes hayvancılığı
Bu denli çok karbondioksit üreten insanlar, tek yaşam alanları olan mavi küreyi nasıl koruyabilir? Kişisel karbondioksit nasıl azaltılır?
Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?
Öncelikle hiç kolay olmasa da bireysel tüketim alışkanlıklarının değiştirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla buna ek olarak kendi çevreci çabamızı sosyal çevremize aşılayarak toplumsal bilinçlenmeye katkı sağlamamızda gerekmektedir. Peki ama karbon ayak izini azaltmak için neler yapılabilir? Bunları maddeler halinde inceleyelim;
- Evimizde, iş yerimizde temiz enerji kaynakları kullanmak, örneğin güneş panelleri
- Yakın mesafelere bisiklet ile gitmek ya da yürümek
- Yerel üreticilerin ürünlerini tercih etmek
- Et tüketimini azaltmak, böylece iklim diyeti ya da çilek diyeti gibi meyve diyetlerini tercih etmek
- Uçak seyahatlerini daha az tren yolculuklarını daha çok tercih etmek
- Mevsimsel sebze ve meyveleri tüketmek
- Hiç plastik kullanmamak
- İkinci el kıyafet, eşya kullanmak
- Elektrikli araç kullanmak
- Konut ısınmasını 1 derece düşürmek (300 kg CO2 salınımını azaltır)
- Kullanılmayan elektronik cihazları prizden çekmek
- Atıkları geri dönüştürmek
- Tasarruflu ampul, beyaz eşya kullanmak
Bireysel çabanızla iklim değişikliğindeki payınızı azaltabilirsiniz. Peki siz ne kadar CO2 ürettiğinizi biliyor musunuz? Gelin şimdi de nasıl hesaplanır onu öğrenelim.
Karbon Ayak İzi Hesaplama
Şimdi okuyacaklarınız, sizleri oldukça şaşırtacaktır. Çünkü yaklaşık kaç kilogram karbondioksit ürettiğinizi öğreneceksiniz. Bununla birlikte uzmanlara göre yılda 2 ton CO2 üretme hakkınız olduğunu da unutmamakta fayda var. Bu da günde 5 ila 6 kilo CO2 üretmenize olanak vermektedir. Tam bir hesaplamadan önce kabaca çevrenizi ne kadar kirletiyorsunuz bir bakalım;
- Uzun ve sıcak duş 600 gr CO2
- Uçakla seyahat etmek 250 kg CO2 (mesafelere göre değişmektedir)
- Asansörü kullanmak 16gr CO2
- Bir hamburger yemek 3.1 kg CO2
- Araba ile 300km yolculuk yaklaşık 61kg CO2
- İthal bir içecek 800gr CO2
Bunlar sadece buzdağının görünen küçük karbon ayak izi rakamlarıdır. Daha gerçekçi olursak Türkiye neredeyse her bir vatandaşı ile yılda 4 tona yakın karbondioksit üretmektedir. Şimdi hepimizin gerçekle yüzleşme zamanı! İşte gerçek bir hesaplama için size sunabileceğimiz Nature Karbon Ayak İzi Hesaplama Aracı
Karbon Ayak İzi Kaç Olmalı ?
Karbon ayak izi kaç olmalı konu ile alakalı bilinçli ve hassasiyet gösteren kişilerin merak ettiği sorular arasında yer alır. Her birey başına düşen karbon ayak izi yıllık bazda ele alındığında yaklaşık 4 tonu bulmaktadır. Oysa normalde her kişinin biyokapasitesinin karbon ayak izinden daha fazla olması gerekmektedir.
Su Ayak İzi Nedir?
Su ayak izi de birim işlem içerisinde tüketilmiş olan suyun hem miktarını hem de türünü göstermeye yarayan bir terim olarak karşımıza çıkar. Herhangi bir ürünün üretilmesi ya da tüketilmesi esnasında harcanan suyun hesaplaması yapılabilmektedir. Böylece her bir bireyin yıllık ya da günlük ortalama ne kadar su israfı yaptığı anlaşılabilir. Su ayak izi sayesinde aynı zamanda ne kadar su tasarrufu yapılabileceği de ortaya çıkmış olur.
