Ekonomik kriz nedir? Kriz, kişi ya da toplulukları olumsuz bir şekilde etkileyecek potansiyele sahip olan ve aniden ortaya çıkan durum ya da tehlikeye denir. Daha çok mal, üretim, hizmet gibi faktör fiyatlarının ve ulusal para birimi değerinin farklı nedenlere bağlı olarak aniden değişebilir olmasıdır. Bu durum limitleri aşacak şekilde dalgalanıyor ve bu durumun sonucunda ekonomik faaliyetlerde yavaşlama ve ileriye dönük olacak şekilde ekonomide büyük bir belirsizlik ortaya çıkıyor ise ekonomik kriz yaşanıyor anlamına gelir.
Ekonomik Kriz Nedir? Nasıl Olur?
Ekonomik büyümenin etkisi sayesinde meydana gelen likidite çokluğu varlık fiyatlarının daha çok fazlalaşması ve tüketici talebinin de tırmanmasına sebep olur. Finansal piyasada ve konut piyasa genelinde irrasyonel ve spekülatif yatırımcı davranışı sebebiyle sürdürebilir durumda olmayan oranlarda artış gözüken varlık fiyatlarının farklı nedenlere bağlı olarak gerilemesi ve finansal piyasa da hem riskten kaçışı hem de hem de tüm piyasayı etkileyen satış dalgasını etkisi altına alır. Hızlı bir şekilde faizin artması ve bu gibi nedenlerle varlık fiyatının ve talebin ani ve hiç beklenmedik durumda gerilemesi genel olarak ekonomik krize sebep olur.
Ekonomik kriz nedir? Ekonomik kriz varlık fiyatlarının gerilemesi kredi ve likidite sıkışıklığına neden olan finansman maliyetinin yükselmesine, üretimin ve talebin küçülmesi sebebi olur. Oldukça zor bir döneme giren reel sektörde oluşan küçülme ve iflas durumu işsizliğin artmasıyla ve gelir düzeyinin azalması ile sonuçlanır. Yabancı yatırım yapan kişilerin ülkeden çıkma durumu, cari açıklarım ve kamu/özel sektör borçlarının tümü finansmanda sıkıntı oluşturarak döviz kurlarının aniden ve hızlı bir şekilde yükselmesine ve ithalata bağımlı olarak reel sektör çapında hem üretimin hem de satışların azalmasına ve toplu bir iflasa sebep olur.
Ekonomik Krizin Nedenleri Nelerdir?
- Faiz oranlarının görülmesi: faiz oranlarında meydana gelen artış finansal piyasa genelinde varlık değerlerinin gerilemesine, kredi ve likidite sıkışıklığına sebebiyet vererek ekonomik krize neden olabilir.
- Hisse senedi piyasaları: farklı nedenlere bağlı olarak yatırım alanına olan güvenin kaybolması ve riskten kaçma eğilimi başladığında zamanda paniğe kapılan yatırımcıların kitlesinin oluşturduğu yoğun satış dalgası finans piyasasında krize sebebiyet verir.
- Varlıkların aşırı değerlenmesi: Spekülatif alım sonucunda gayrimenkul ve bu gibi benzeri varlıkların değerinin sürdürebilir bir durumda olmayan seviyeye kadar yükselmesinin ardından aniden düşüşe geçmesi ekonomik krizi tetikleyen başka bir nedendir.
Ekonomik Krizin Çeşitleri ve Özellikleri
Ekonomik kriz nedir? Ekonomik kriz pek çok nedenlere bağlı olarak ortaya çıkar. Ekonomik Krizin ortaya çıkışı, kriz etkileri ve zamanı, krizi tetikleyen nedenlere göre farklılık gösterir. Ekonomik Krizin etkisi hem krizin türüne hem de büyüklüğüne bağlı olarak yalnızca meydana çıktığı ülke ile sınırlı kalabilmenin yanı sıra bölgesel ve global oranda da ekonomik kriz ortaya çıkabilir.
Finans Sektörü Krizi: çok fazla değerlenen sermaye piyasası araçları, gayrimenkul gibi varlıkların değer düzeyinin hızlı bir şekilde gerilemesinden ve bankacılık alanında hane halkı ya da kurumsal batık kredi düzeyinin çoğunlukta kaynaklanan kredi ve likidite sıkışıklığının etkili olduğu kriz türüdür.
Reel Sektör Krizi: Ulusal düzeyde ve global oranda talebin geriye gitmesi, ucuz ve kolay kredi için erişimde zorlanma ve dış pazara olan bağımlılık gibi nedenlerden dolayı zayıflayan imalat alanında oluşan küçülme ve iflasın tetiklediği ekonomik krizler.
Ödeme Dengesi Krizi: Dış ticaret açığı oluşturan ekonomilerde yabancı yatırım kitlesinin sunduğu döviz girişindeki azalma sebebiyle cari açığın finansmanında dolayı döviz ihtiyacının gün yüzüne çıkması ulusal para biriminin hızlıca değer kaybetmesine ve makroekonomik dengenin bozulmasına neden olarak ekonomik krize sebebiyet verir.
Kamu Kesimi Borçları: Kamu kesimin hem dış borç hem de faiz ödemesinde zorluk çekmesi borçlanma maliyetinde artışa ve bütçe açıklarının çoğalmasına sebebi olur.
Ekonomik Krizlerin Özellikleri Nelerdir?
- Hiç beklenmedik bir şekilde ve aniden olacak şekilde bir gelişim gösterir.
- Hizmet, varlık talebin ve toplam mal gibi çeşitli nedenlerin azalması ile ilişkilidir.
- Ekonomik faaliyetlerinin oldukça yavaş bur hale gelmesi.
- İşsizliğin bir hayli artış göstermesi
- Gelir düzeyinde düşüş görülmesi ve gelir dağılımın bozulması
- Gerek hızlı gerek en uygun önlemlerin alınması ile ekonomik Krizin, ekonomik çöküntü ve ekonomik durgunluk düzeyi önlenebilir.
Son dakika gelişmelerden anında haberdar olmak için bizi Twitter’da ve Instagram‘da takip etmeyi unutmayın!
