Dolar endeksi olarak tanımlanan DXY; dünya genelinde dolar bazında en çok işlem yapılan altı farklı rezerv para biriminin değerini gösterir. Bu endeksin etkilendiği belli başlı noktalar bulunmaktadır. Peki, DXY nelerden etkilenmektedir? İşte detaylar!
Bu Yazıda Neler Var?
- Dolar Endeksi Nedir? Dolar Endeksi DXY Nelerden Etkilenir?
- 1 – Amerikan Merkez Bankası (FED) İşlemleri
- 2 – ABD’de Yaşanan Ekonomik Büyüme veya Daralma
- 3 – Dolar Endeksinde Bulunan Ülkelerin Para Birimlerinde Yükselme Veya Düşüş
- 4 – Finansal Piyasalarda Doların Düşeceğine Dair Haberlerin Yayınlanması
- 5 – ABD’nin Açıklamış Olduğu Ekonomik Veriler
- Dolar Endeksi Nedir Ne İşe Yarar?
- Dolar Endeksi Neden Yükseliyor?
- Dolar Endeksi Altın İlişkisi Nasıldır?
- DXY’nin Kripto Paralar İle İlişkisi Nasıldır?
- Dolar Endeksi Düşerse Ne Olur?
- Dolar Endeksi Nasıl Hesaplanır?
- Güncel Dolar Endeksi Grafik Verileri
Dolar Endeksi Nedir? Dolar Endeksi DXY Nelerden Etkilenir?
Bu endeks, doların mevcut olan diğer para birimleri karşısındaki değerinin hesaplanmasında kullanılan değer olarak açıklanmaktadır. Bahsedilen kavram tarihte ilk defa 1944 yılında Bretton Woods anlaşması ile ortaya çıkmıştır. Anlaşma sonrasında doların değeri 44 ülkenin para birimine karşı sabit bir pozisyonda kalmıştır.
Doların endeksi bazı zamanlarda yükselirken bazı zamanlarda da düşüş yaşamaktadır. Nedeni ise, parasal genişleme veya daralma dönemlerinde endekslerin aşağı ve yukarı doğru hareket etmesidir. Ayrıca ülkeler içerisinde yaşanan bazı durumlarda endeksi etkileyen faktörlerdendir. Açıklanacak olursa;
- Enflasyon
- Dış borç
- İşsizlik
- Cari açık
- Finansal piyasaların gidiş yönü
Tüm bu durumların yanında endeksin aşağı ve yukarı doğru ivme kazanmasında etkili olan diğer etmenler nelerdir? Açıklayalım!
1 – Amerikan Merkez Bankası (FED) İşlemleri
Ekonomide parasal daralma yaşandığı zaman, Amerikan Merkez Bankası (FED) tahvil satıp para çekebilir. Bu yöntem doların değerinin artırılmasında etkilidir. Yani, dolar endeksi kaç olacaktır? DXY yukarı yönlü bir ivme kazanacak ve bu durumsa enfeksiyon artışına neden olacaktır.
ABD 10 yıllık tahvil faizi ne demek? Her devlet kendine göre tahvil süreleri belirler. ABD Merkez Bankası ise tahvilleri 10 yıllık periyotlar ile piyasaya sunmaktadır. Böylelikle satılan tahvil karşılığında hazineye bir miktar para aktarımı gerçekleştirilir. Tahvil faizi ise, %3’den fazla olarak son dönemin en yüksek seviyesini görmüştür.
Tahvil faizleri yükselirse ne olur? Bu durumun sonucu olarak tahvil fiyatları düşüş yaşar. Borsalar değer kaybeder ve altın fiyatları düşüşe geçer. Ayrıca gelişmekte olan ülkelere para girişi olur. Dolar kurunda yukarı yönlü bir artış yaşanır. Bu noktada tahvil faizleri; sermaye birikimleri ve DXY konusunda çeşitli bilgilerin elde edilmesini sağlar.
2 – ABD’de Yaşanan Ekonomik Büyüme veya Daralma
Amerika Birleşik Devletleri’nin mevcut ekonomisinde yaşanacak olan bir ekonomik daralma ya da büyüme olayı; DXY’nin yönünde oldukça etkili olan bir durumdur. Yani ekonomide gelişen bir durum, doların endeksinde aşağı ve yukarı yönde hareketlenmeler meydana getirecektir.
3 – Dolar Endeksinde Bulunan Ülkelerin Para Birimlerinde Yükselme Veya Düşüş
DXY’de yer alan 6 ülkenin para birimlerinde yaşanacak olan yükseliş ve düşüş durumları; bu endeksin yükselmesinde ve azalmasında etkili olmaktadır.
4 – Finansal Piyasalarda Doların Düşeceğine Dair Haberlerin Yayınlanması
Dünya genelindeki finansal piyasalarda, ABD dolarının değerinin düştüğü yönünde haberlerin ortaya çıkması; DXY’nin etkilenmesine yol açar. Yaşanan bu durum sonucunda endeks, aşağı yönlü bir ivme yaşar.
5 – ABD’nin Açıklamış Olduğu Ekonomik Veriler
DXY’nin etkilendiği bir diğer durum ise; Amerika Birleşik Devletleri’nin açıkladığı güncel ekonomik veriler olmaktadır. Bu ekonomik veriler; cari açığın artması veya azalması, dış borcun artması veya azalması, işsizliğin artması ve azalması ile ilgilidir. Yaşanan bu gelişmelere bağlı olarak DXY’de yükselişler ve düşüşler görülmektedir.
Dolar Endeksi Nedir Ne İşe Yarar?
Belirli bir ihtiyaç doğrultusunda icat edilen bu finansman enstrüman; doların değeri hakkında daha net bilgilere ulaşılabilmesine olanak tanımaktadır. Bu noktada doların diğer para birimleri içerisinde bölgesel değerinin ne olduğu konusunda değil; dünyada en çok tercih edilen para birimleri karşısındaki değerini doğru şekilde hesaplamak için kullanılır.
DXY’nin yükselmesine ve düşmesine neden olan sebepler vardır. Dünya üzerinde yaşanan büyük çaptaki krizler, yaşanan ekonomik gelişmeler, işsizlik oranında yaşanan düşüş ve yükseliş, endeks değerini etkilemektedir. DXY’de yaşanan artış ve düşüş; ekonomik büyümenin veya faizin daha az ya da daha fazla olacağına işaret etmektedir.
Dolar Endeksi Neden Yükseliyor?
Amerikan dolar endeksi artarsa ne olur ve neden yükselir soruları araştırılan konular arasındadır. DXY’nin yukarı doğru hareket etmesine neden olacak durumlar açıklanacak olursa, şu şekilde ifade edilebilir;
| DXY’nin Yükselmesine Neden Olan Durumlar |
| ABD’de meydana gelen veri akışı ve haberler |
| DXY’de bulunan 6 para biriminin kurunda yaşanan azalmalar |
| Ülkelerin faiz oranlarını düşük seviyelerde tutma durumu |
| Merkez bankalarının kur rejimlerine uyguladığı baskılar |
| FED’in faiz artışı politikası |
| Cerablus operasyonu |
Dxy artarsa ne olur? Bu durum 6 majör para karşısında doların değer kazanmasına neden olur. Yani Amerikan doları diğer paralar karşısında daha güçlü bir konumda yer alır. Örnek verilecek olursa; endeks ağırlığı bulunan Euro, piyasada herhangi bir nedenden dolayı değer kaybettiğinde DXY değer kazanacaktır. Yani endeksin oluşmasında etkili olan yerel para birimlerinin herhangi birinin değer kaybetmesi, DXY’nin artışını sağlar.
Dolar Endeksi Altın İlişkisi Nasıldır?
Dolar endeks değeri, borsada işlem hacmi yüksek olan 6 para biriminin dolar karşısındaki değerini göstermektedir. Bu altı para birimi ise şu şekildedir;
- Euro
- İsveç Kronu
- İsveç Frangı
- Japon Yeni
- Kanada Doları
- İngiliz Sterlini
Altın ons, çeşitli emtia fiyatlamasında tercih edilen bir ölçü birimi olmaktadır. Bu noktada dünya piyasalarda altının 1 onsunun kaç dolardan satıldığını göstermek amacıyla kullanılır. Dollar index değeri ve altın ons arasındaki korelasyon, her zaman olmasa da ters orantıdadır.
Yani dolar endeks değerinin düşmesi sonucu altın ons fiyatı yükselişe geçer. Ayrıca tersi bir durumda ise dolar endeks değerinin yükselmesi, altın ons için fiyat düşüşü olacaktır. Bu iki enstrümanın zaman zaman aynı yönde hareket ettiği durumlarda olabilir.
Ancak genellikle normal piyasa şartlarında dolar yükseldiğinde altın fiyatının düştüğü gözlenir. Dolar düştüğünde ise altının yükseldiği görülür.
DXY’nin Kripto Paralar İle İlişkisi Nasıldır?
Kripto paralar, son dönemlerde popüler olan ve klasik para anlayışından farklı bir yatırım aracıdır. Özellikle gelişmiş ülkelerde harcamalar kripto paralar ile yapılmaya başlanmıştır. Bitcoin ise kripto paraların ilkidir. 2009 yılında ortaya çıkan bu kripto para birimi, günümüzde pek çok kişi tarafından kullanılmaktadır. Peki, DXY’nin kripto paralar ile ilişkisi nasıldır?
ABD dolarının kripto paralar ile negatif korelasyonu bulunmaktadır. Net ifadeler ile belirtilecek olursa; DXY’nin yükselmesi sonucunda bitcoin düşme eğilimi gösterir. Genellikle normal piyasa koşullarındaki ilişkisi bu şekildedir.
Fakat çok nadir görülmese de, kripto paralar ve DXY arasında bazen pozitif bir korelasyonun olması da söz konusu olabilir. Böyle bir durumun varlığında, bitcoin’de istikrarlı bir yükseliş uzun ve orta vadeli riskler taşımaktadır.
Özellikle herhangi bir yatırım yapmak isteyen kişiler DXY ve kripto paralar karşılaştırılmasına önem vermelidir. Güncel olarak bu ikisi arasındaki korelasyonun izlenmesi önerilmektedir. Çünkü bu analizler, ticarette mevcut pozisyonları korumak adına sağlam bir savunma sistemi oluşturulmasına katkı sağlayacaktır.
Dolar Endeksi Düşerse Ne Olur?
Dolar endeksinin düşmesi ne demek? Eğer DXY değeri düşerse, bu durum Amerikan dolarının zayıfladığının bir göstergesi olarak anlaşılır. Yani net ifadeler ile açıklanacak olursa; dolar, kullanılan diğer para birimleri karşısında güç kaybeder. Amerikan dolarını olumsuz etkileyen olayların meydana gelmesi ve verilerin istenilen beklentileri karşılayamaması sonucu ortaya çıkar.
Bu olaylar sonucunda endeks aşağı yönlü bir hareket sergiler. Sonuç olarak ise işsizlik artış gösterir, dolar düşer ve aynı zamanda endeksde de düşüş gözlenir. Ayrıca bu durum, diğer 6 para biriminin değer kazanması anlamına da gelir.
| DXY’nin Düşmesine Neden Olan Durumlar |
| Yatırımcıların risk alma durumunun artması |
| Doların diğer ülke paraları karşısında değerinin düşmesi |
| ABD 10 yıllık tahvillerinin faizini aşağı çekmesi |
| Yatırımcıların dolar yerine diğer ülke paralarını kullanması |
| Dolar satıp diğer 6 paranın alınması |
| Endeksi oluşturan diğer ülke paralarının alınmasıyla borsanın olumlu etkilenmesi |
Dolar Endeksi Nasıl Hesaplanır?
Dolar endeksi hesaplama işlemi, Bretton Woods sisteminin bırakılmasından sonra uygulanmaya başlanmıştır. İlk defa 1973 senesinin mart ayında hesaplanmıştır. Dolar karşısında diğer kurların ağırlıklı geometrik ortalaması değerini gösteren endeksin başlangıç baz değeri; 100,00 olarak belirlenmiştir. Bu noktada endeksin hesaplanması, kur içinde bulunan bütün para birimlerinin ağırlıklarının geometrik ortalaması alınarak yapılır.
Güncel Dolar Endeksi Grafik Verileri
Güncel piyasa haberlerini takip eden kişiler dolar endeksi yorum, Dolar/TL kuruve canlı döviz kurlarısonuçları için; internet üzerinden anlık olarak paylaşılan bilgilerle detayları öğrenebilirler. Dolar endeksi Bloomberght sitesinde güncel grafik ve varlıkların tarihi verileri açık ve net bir şekilde açıklanmaktadır.
En güncel dolar grafik verileri incelendiğinde, endeks değerinin 102, 68 olduğu görülür. Bununla birlikte dolar endeksi canlı verilerine göre %0, 61 oranında artış yaşanmıştır.
