TBMM ne zaman açıldı? Bilindiği üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Türkiye Cumhuriyeti’nin yasama organı görevindeki makamıdır. İtilaf Devletleri işgallerine karşı Osmanlı Devleti tarafından kurulmuştur.
TBMM ilk görevleri ne olmuştur? sorusu birçok insanın aklını kurcalamaktadır. Günümüzdeki TBMM ile bazı görev ve yükümlülükler konusunda değişimler olmuştur. İşte aklınıza takılan tüm soruların cevapları
Bu Yazıda Neler Var?
Türkiye Büyük Millet Meclisi Tarihçesi Nedir?
TBMM ne zaman açıldı sorusu ile tarihçesini de anlatmakta fayda vardır. TBMM açılması özet olacak şekilde anlatılırsa şu şekilde olabilir. 23 Nisan 1923 tarihinde açılmıştır. Hem Türk tarihindeki önemi hem de görev ve sorumluluklarının büyüklüğünden dolayı bu meclis çok önemli bir yere sahip olmuştur.
Kurulan bu meclis ilk başkan olarak Mustafa Kemal Paşayı seçmiştir. Böylelikle TBMM’nin ilk başkanı kimdir? Sorusunun da cevabı verilmiştir. Meclis başkanı Mustafa Kemal Paşa 24 Nisan günü mecliste yaptığı toplantı ile nasıl bir siyaset izleneceğini anlatmıştır.
Mustafa Paşa’nın yaptığı toplantıda meclisin üzerinde başka bir güç olmayacağına vurgu yapılmıştır. Aynı zamanda yasama ve yürütme yetkisi tamamen mecliste olacaktır. Meclis tarafından bir vekil seçilecek ve bir kurul belirlenerek bu kurul hükümet işlerine bakacaktı. Meclis başkanı ise bu kurulu denetlemekle yükümlüdür.
O dönemin şartlarından dolayı meclis hükümet sistemi benimsenmiştir. Ayrıca yine o dönemde meclis başkanı aynı zamanda devlet başkanı sayılmaktaydı.
TBMM Görev ve Yetkileri Nelerdir?
Türkiye Cumhuriyeti meclisi yani TBMM kanunları koymak, değiştirmek veya kaldırmakla görevlidir. Aynı zamanda bakanlar kurulu ve bakanların denetlenme yetkisi de TBMM ye aittir. Bazı sıkı hal durumlarında veya olağanüstü hâl durumlarında bakanlar kurulunun çıkardığı yasayı ise onaylamakla yükümlüdür. Diğer görev ve yetkileri ise;
- TBMM başkanını seçmek ve bunu onaylamak.
- Ülkenin bütçe hesaplarına dair hesaplamalar yapmak ve bunlara dahil olmak yine TBMM görevleri arasında yer almaktadır.
- Milletlerarası antlaşmalar ülkeler için oldukça önemli yer tutmaktadır. Burada TBMM. Bu antlaşmaları uygun bulmakla yükümlüdür.
- Para basılmasına karar verme yetkisi TBMM’nindir.
- Acil durumlarda savaş durumuna karar verme yetkisi TBMM’ye aittir.
- Savaş durumunda ya da başka acil durumlarda silahlı kuvvet kullanılmasına izin vermek
- Ülkenin olağanüstü hal dönemlerinde normalde cumhurbaşkanında olan olağanüstü hal ilan etme yetkisini bakanlar kurulu verdiğinde bunu onaylamak.
- Yabancı ülkelere genellikle askeri yardım amacıyla asker gönderilmesinde ve asker seçiminde rol oynar.
- Ülkenin anayasasının değiştirilmesi konusu TBMM yetkisindedir.
- İç tüzük çıkarmak, yasaları onaylamak gibi görevleri de vardır.
- TBMM hakimler ve savcılar kurulunun üyelerinden birkaçını seçer.
- TBMM diğer bir görevi ise anayasa mahkemesi üyelerini seçmektir. Bu durum yasama olduğu kadar yargı da da etki alanı olduğunu göstermektedir.
- Sayıştay üye ve başkan seçme görevi TBMM’ye aittir.
- Kamu iktisadi teşebbüslerini kontrol ve deneyimini sağlamak en başlı görevlerinden biridir.
- Radyo ve televizyon üst kurul üyelerini seçmek ve bunları denetlemek.
- Suçluların genel ve özel af ilan durumlarının belirlenmesine karar vermek meclisin bir görevidir.
- Cumhurbaşkanı yardımcılarını denetlemek bunun dışında bakanları denetlemek meclisin görevidir.
Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulduğu günden beri tek bir ilke benimsemiştir. Burada ise tamamen demokrasi odaklı olmuş ve “egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” ilkesini benimseyerek bu doğrultuda çalışmalar yapmıştır.
TBMM Açılması ve Özellikleri Nelerdir?
Öncelikle TBMM bazı özellikleri ve sadece ona ait olan yetkileri vardır. Bu yetkiler her zaman aynıdır. Bu özellikler ve yetkileri sıralamak gerekirse
- TBMM bir kurucu meclis niteliğindedir. Ayrıca olağanüstü yetkilere sahip olması nedeniyle ihtilal meclisidir.
- Meclis hükümet sistemini benimsemiş ve bu şekilde çalışmalarına devam etmektedir.
- TBMM çalışma esaslarında güçler birliği esas alınmıştır.
- Meclis inkılapçı değil bugüne kadar yaptığı tek inkılap saltanatın kaldırılması olmuştur.
- TBMM döneminde gerçekleştirilen bazı olaylar ise şu şekildedir;
| TBMM döneminde gerçekleştirilmiş faaliyetler |
| Hıyanet-i vataniye kanunu kabulü. |
| İstiklal Mahkemelerinin kurulması. |
| İsyanlar bastırıldı |
| Saltanat kaldırıldı. |
| Mudanya ateşkes antlaşması imzalandı. |
| İstiklal marşı kabul edildi. |
| Lozan görüşmeleri başladı |
Merak Edilen Sorular
TBMM ne zaman açıldı ile ilgili veya tarihte meclisle ilgili birçok konu günümüzde hep merak konusu olmuştur. Bunun cevapları ise en çok aranan konular arasında yer almaktadır. Peki meclis hakkında merak ettiğiniz soruların cevaplarını öğrenmek istiyor musunuz? Buyurun cevapları
1 – Cumhuriyet Ne Zaman İlan Edilmiştir?
Cumhuriyetin ilanı resmi olarak 29 Ekim 1923 tarihinde Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı toplantıda hazırladığı anayasa değişikliği ile ilan edilmiştir. 29 Ekim ülkemizde Cumhuriyet Bayramı olarak kutlanır. Bu yıl Cumhuriyetimizin 100uncu yıl dönümü kutlanmıştır.
2 – 1. TBMM Aldığı ilk Karar Nedir?
23 nisan 1920 de TBMM ilk aldığı karar özellikle TBMM sureti ve teşekkülü hakkındaki karardır.
3 – TBMM İlk Başarısı Nedir?
TBMM almış olduğu özellikle ilk başarı Gümrü antlaşması olmuştur
4 – İlk TBMM Hangisini Yok Saymıştır?
TBMM saltanatı yok sayarak ayrıca yeni ve demokratik bir düzeni esas almıştır.
