Sedimantasyon nedir, sorusu ve tanımı aslında geniş bir ifadeye sahiptir. Ancak sedimantasyon, vücutta bulunan enfeksiyon oranını tespit etmektedir. Kan değerlerinden bakılan bu testin SED oranı, Sedim veya ESR gibi kısaltmaları vardır.
Hastalık ya da hastalığın varlığı için değil hali hazırda var olan hastalığın takibinde de sedimantasyon testi istenmektedir. Yaşa ve cinsiyete göre değişen sedimantasyon değeri, detaylı bir konudur. O halde sedimantasyon nedir, aralığı kaç olmalı dahil sedimantasyon hakkında en kapsamlı bilgiler için yazıyı kaydırmaya devam edin!
Bu Yazıda Neler Var?
- Sedimantasyon Nedir?
- Sedimantasyon Kaç Olmalı?
- Sedimantasyon Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
- Sedimantasyon Nedir? Sedimantasyon Yüksekliği Neden Olur?
- Sedimantasyon Yüksekliğinin Zararları Nedir?
- Sedimantasyon Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
- Kanserde Sedimantasyon Kaç Olur?
- CRP Sedimantasyon İlişkisi Ne Anlama Gelir?
- CRP ve Sedimantasyonun Birlikte Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
Sedimantasyon Nedir?
İlk olarak sedimantasyon nedir diye bakılacak olunduğunda sedimantasyon, vücuttaki iltihabı ölçmeye yarayan kan testidir. Önceden belirtildiği gibi bazı hastalıklar insan vücudunda farklı etkilere neden olabilmektedir. Bu doğrultuda vücutta enfeksiyon miktarının artması da hastalık belirtisi olabilmektedir.
Sedimantasyon nedir sorusunun cevabı da burada verilmektedir. Çünkü vücuttaki enfeksiyon miktarını sedimantasyon yani çökelme adı verilen test ölçmektedir. Ek olarak, sedimantasyon nedir sorusuyla bağlantılı olan sedimantasyon testi, başlı başına tanı aracı ve ölçeği değildir. Doktorunuzun hastalığın ilerleme durumunu teşhis etmesine veya hastalığın ilerlemesini izlemeye yardımcı olabilecek bir testtir.
Sedimantasyon Kaç Olmalı?
Bunun dışında sedimantasyon nedir sorusunun ardından sedimantasyonun kaç olması gerektiği de merak edilmektedir. Yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösteren sedimantasyon oranında normal aralık erkekler için 0 ila 22 mm/saattir.
Bununla birlikte kadınlar için bu aralık 0 ila 29 mm/saat şeklindedir. Sedimantasyon nedir, yaş ya da cinsiyet faktörleri göz önünde bulundurulduğunda normal değerlerin aralıkları şöyledir:
| 50 yaşından küçük olan erkeklerde | 0 ila 15 mm/saat |
| 50 yaşından büyük olan erkeklerde | 0 ila 20 mm/saat |
| 50 yaşından küçük olan kadınlarda | 0 ila 20 mm/saat |
| 50 yaşından büyük olan kadınlarda | 0 ila 30 mm/ saat olmalıdır. |
Sedimantasyon Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Sedimantasyon yüksekliği birçok nedene bağlı olabilmektedir. Sedimantasyon testi uygulaması için sağlık kuruluşuna eklem iltihabı veya inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi çeşitli rahatsızlıklarla alakalı belirtilerle başvurmanız gerekir. Bu belirtilere sahip olmanız sonucunda hekimler sizler için MR, idrar tahlili veya sedimantasyon testini uygun görebilir. İnflamasyonla ilgili kabul edilen belirtiler ise şunlardır:
- Sabah saatlerinde yarım saatten daha uzun süren eklem ağrısı veya eklem sertliği,
- Omuz ağrısına ek olarak baş ağrısı,
- Anormal sayılan kilo kayıpları,
- Boyun, omuz ya da kasık bölgesinde ağrı,
- İshal, dışkıda kan görmek ya da farklı karın ağrısı yaşamak.
Sedimantasyon Nedir? Sedimantasyon Yüksekliği Neden Olur?
Sedimantasyon nedir doğrultusunda sedimantasyon yüksekliği neden olurun cevabı da merak konusudur. Başlı başına tanı aracı olmaya yetmeyen sedimantasyon testi, vücutta iltihaplı hastalığın varlığını tespit amacıyla kullanılmaktadır. Sedimantasyon hızının yükselmesine neden olan bazı etkenler ve hastalıklar şu şekildedir:
| OTOİMMÜN HASTALIKLAR | İLTİHAPLI HASTALIKLAR | KANSER |
| Lupus | Romatoid Artrit | Akciğer |
| Sedef | Sinüzit | – |
| Ailevi Akdeniz ateşli hastalığı | Astım | – |
| Ankilozan Spondilit | Tüberküloz | – |
| Çölyak | – | – |
Bu tabloya ek olarak kullanılan östrojen, androjen, testosteron içerikli bazı ilaçlar, kortizon ve doğum kontrol ilaçları ve bazı tansiyon ilaçları da sedimantasyonu yükseltebilmektedir. Yaşlılık ve gebelik durumları da sedimantasyon oranını arttırabilmektedir.
Sedimantasyon Yüksekliğinin Zararları Nedir?
Sedimantasyon yüksekliği bazı durumlarda ve bazı hastalarda kalp rahatsızlıklarını tetikleyebilmektedir. Özellikle kalp ameliyatından sonra sedimantasyon değerinde bir yükseliş söz konusu olabilmektedir. Eklemlerde oluşan iltihaplardan dolayı da eklem hastalıkları görülebilir.
Sedimantasyon Yüksekliği Nasıl Düşürülür?
Anormal sedimantasyon değeri her zaman sağlık problemine işaret etmeyebilmektedir. Sağlık problemi olmayan kişilerde sedimantasyon yüksekliğinde tedaviye gereksinim de duyulmamaktadır. Elde edilen sedimantasyon nedir değerine göre hekiminiz en doğru tedaviyi ve yöntemi planlayacaktır.
Sedimantasyon yüksekliğine fiziksel aktivite, düzenli ve dengeli beslenme de etkili olabilmektedir. Günlük hareketin arttırılması, yaşa ve kiloya uygun diyetlerle sedimantasyon değeri kontrol altına alınabilmektedir. Buna ek olarak iltihaba bağlı sedimantasyon yükselmesinde ise doktorunuzun verdiği antibiyotik ilaçlar, sedimantasyon değerini düşürmede etkilidir.
Kanserde Sedimantasyon Kaç Olur?
Belirli kanser türlerinde ya da kanserin metastaz yapması halinde sedimantasyon değeri yükselmektedir. Kanserde sedimantasyon nedir doğrultusunda kanserde sedimantasyon değerinin kaç olduğu da merak edilmektedir. Bu doğrultuda sedimantasyon hızı saatte 80- 100 milimetre civarına ulaşırsa veya daha üstüne çıkarsa bu patolojik duruma işaret etmektedir.
CRP Sedimantasyon İlişkisi Ne Anlama Gelir?
Vücutta oluşan iltihabı ve hasarı ölçmek adına CRP ve sedimantasyon testi kullanılmaktadır. Bu doğrultuda CRP kanda çok daha hızlı yükselmektedir ve daha hızlı normale ulaşabilen bir değerdir. Sedimantasyon ise daha stabil bir değerdir.
CRP ve Sedimantasyonun Birlikte Yüksekliği Ne Anlama Gelir?
İltihaba ve enfeksiyona işaret eden CRP ve sedimantasyon testleri, vücut içerisindeki iltihabı ölçen test araçlarındadır. Kan değerlerinde CRP ve sedimantasyon yüksekliği çoğu durumda vücutta iltihap bulunduğuna işaret edebilmektedir.
CRP ve sedimantasyon nedir doğrultusunda eritrosit sedimantasyon hızının yüksekliği, çeşitli durumlara da işaret edebilmektedir. Doktorunuza danıştığınız rahatsızlığa bağlı olarak CRP ve sedimantasyon yüksekliğinin neden olduğunu anlayabilmek mümkündür. En doğru tanı ve tedavi için mutlaka hekim kontrolüne başvurmalısınız.
