Psödoefedrin hidroklorür genellikle çocuklarda soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Soğuk algınlığı üzerinde dekonjestan olarak sempatomimetik etkisi vardır. Ayrıca kullanım sonrasında ciddi yan etkileri de görülmektedir. Bahsi geçen ilaç reçetesiz kullanılabilen bir ilaçtır. Özellikle psödoefedrin burun ve sinüs tıkanıklığını, burun akıntısını tedavi etmekte kullanılmaktadır.
Tıkanıklık ve akıntı gibi semptomlara soğuk algınlığı, sinüzit ve alerji gibi durumlar neden olabilmektedir. Ancak ilaç sadece semptomları tedavi etmektedir. Özellikle viral ve bakteriyel hastalıklara karşı etkili olmamaktadır. Ayrıca doktorlar kulaktaki sıvı tedavisinde bu ilacı kullanmışlar fakat uygulamanın etkinliği zayıf kalmıştır.
Bu Yazıda Neler Var?
- Psödoefedrin Hidroklorür Ne İşe Yarar?
- Psödoefedrin Hidroklorür Nasıl Kullanılır?
- Psödoefedrin Hidroklorür Yan Etkileri Nelerdir?
- İlacın Asla Kullanılmaması Gereken Durumları Nelerdir?
- Psödoefedrin İçeren İlaçlar Nelerdir?
- İlaç Hakkında Sık Sorulan Sorular
- 1 – Bahsedilen İlacın ilk Çıkış Tarihi Nedir?
- 2 – Psödoefedrin Etkisi Nedir?
- 3 – Psödoefedrin Çarpıntı Yapar mı?
- 4 – Psödoefedrin Vücuttan Nasıl Atılır?
Psödoefedrin Hidroklorür Ne İşe Yarar?
Bilinen en yakın endikasyon, burun, sinüs ve östaki borusu tıkanıklığı gibi durumlardır. Psödoefedrin hidroklorür kullanımı sonrası şişmiş burun zarlarını küçülttüğü, doku şişmesini ve hiperemiyi azalttığı görülmüştür. Şu durumlar ilacın kullanılmasına uygundur;
- Burun akıntısı,
- Burun tıkanıklığı,
- Sinüs tıkanıklığı,
- Alerjiye bağlı oluşabilecek şiddetli semptomlar,
- Sağlıklı kişiler
- Ayrıca bahsedilen ilaca karşı alerjik reaksiyon göstermeyecek kişiler.
Psödoefedrin Hidroklorür Nasıl Kullanılır?
Soğuk algınlığı ve tıkanıklık gibi sağlık sorunlarında etkili olan bu ilaç farklı formlarda bulunmaktadır. Tablet, uzun süreli salınımlı tablet ve sıvı dahil olmak üzere birden fazla farklı şekli vardır. Çocuk ve yetişkinlerde reçetesiz satılmaktadır. Fakat ilacı kullanmadan önce doktora danışılmalıdır. Özellikle alınan formülün yaşa uygun olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Uzatılmış salımlı tablet şeklinde psödoefedrin hidroklorür bulunur. Bu tabletler asla kesilmemelidir. Ayrıca ezilmesi ve çiğnenmesi kesinlikle sakıncalıdır. İlacı başkasına vermeden veya kullanmadan önce şişedeki talimatlar dikkatlice okunmalıdır. Talimatlar izlendiği takdirde kullanım sırasında sorun oluşursa derhal doktorunuza veya eczacınıza danışınız.
Psödoefedrin Hidroklorür Yan Etkileri Nelerdir?
Psödoefedrin hidroklorür alfa – adrenoseptör ve beta – adrenoseptör agonisti olarak sınıflandırılmaktadır. Alfa ve beta terimleri kan damarları gibi düz kasların daralmasını kontrol eden sinirleri ifade etmektedir. Buradaki reseptörleri aktive etmektedir. Böylelikle kan damarlarının daralmasını sağlamaktadır.
Bu reseptörler sadece burun pasajlarında bulunmamaktadır. Ayrıca diğer düz kasların daralmasına da neden olabilir. Özellikle kalp atış hızını uyarmaktadır. Sonra ise sindirim sisteminde yavaşlatmalara neden olmaktadır. Bilinen yaygın yan etkileri şunlardır;
- Huzursuzluğa,
- Mide bulantısına,
- Kaygıya,
- Zayıflığa,
- Baş ağrısına,
- Uykusuzluk hastalığına,
- Kızarmaya,
- Titremeye,
- Kaşıntıya neden olmaktadır.
Psödoefedrin zararları yan etkisine dayanarak aşırı kullanım sonrasında;
- Kusmaya,
- Düzensiz kalp atışına,
- Nefes darlığına,
- Hızlı kalp atışına (Taşikardi),
- Yavaş kalp atışına (Bradikardi),
- Nöbetlere,
- Ayrıca halüsinasyonlara sebep olabilmektedir.
İlacın Asla Kullanılmaması Gereken Durumları Nelerdir?
Her ilaç kullanımında olabileceği gibi psödoefedrin hidroklorür ilacının da asla kullanılmaması gereken durumları söz konusudur. Kullanıldığı takdirde tedavi sağlık açısından risk oluşturabilir. Aşağıda belirtilen durumlarda kesinlikle kullanılmamalıdır;
- Geçmişte alerjik bir reaksiyon geçirildi ise,
- İzokarboksazid, fenelzin, selegilin ve tranilsipromin gibi ilaçlar alınıyor ise ( Bu ilaçlar 14 gündür ve üzeri alınmıyorsa sakıncası yoktur),
- Yüksek tansiyon, troid ve kalp hastalığı, prostat bezi genişlemesi veya diyabet süreci geçiren kişilerde dikkatli kullanılmalıdır.
- Yeni doğanlara kesinlikle verilmemelidir.
- Emziren annelere kesinlikle verilmemelidir.
Psödoefedrin İçeren İlaçlar Nelerdir?
Verilecek listedeki ilaçlar Haziran 2018 tarihi itibariyle normal reçete ile verilmesi gereken ilaçlar listesine eklenmiştir. Psödoefedrin hidroklorür içeren ilaçlar şunlardır;
| Actifed | 30 Tablet |
| Axivol Plus Efervesan | 2.5 mg/60 mg 20 Tablet |
| Duact | 30 Kapsül |
| Geralgine – Hot | 12*11 g Tek Kullanımlık Poşet |
| Gripin Hot D | 12*5 g Tek Kullanımlık Poşet |
| Gripin Hot | 6*10 g Tek Kullanımlık Poşet |
| Gripin Hot | 12*10 g Tek Kullanımlık Poşet |
| Griport | 20 Tablet |
| Katarin Fort | 20 Tablet |
| Parol Hot | 12*20 g Poşet Granül |
| Tylol Hot D | 12*5 g Tek Kullanımlık Poşet |
| Tylol Hot D | 12*20 g Tek Kullanımlık Poşet |
| Deloday Plus Efervesan | 60 mg/2.5 mg 20 Tablet |
| İbucold (İbuprofen psödoefedrin hidroklorür) | 200 mg/30 mg tablet |
| Nurofen Cold | 200 mg/30 mg tablet |
120 mg psödoefedrin içeren ilaçlar ise;
- Delofed Mr 10 kapsül,
- Delofed Mr 20 kapsül,
- Rinogest Sr kapsül,
- Vicks Medinait şurup,
- Vicks Vapodry şurup.
İlaç Hakkında Sık Sorulan Sorular
Reçete edilen veya edilmeyen ilaçlar hakkında doktor görüşü almak oldukça önemlidir. Kullanım oranı ve bırakılacağı sürenin belirtilmesi gereklidir. Bu gibi önemli bilgiler ilk olarak tedavi olunan hekimden veya eczacıdan alınmalıdır. Aksi takdirde olumsuz sonuçlar ile karşılaşmak kaçınılmazdır.
1 – Bahsedilen İlacın ilk Çıkış Tarihi Nedir?
Psödoefedrin ilk olarak 1889 tarihinde Almanya’da kullanılmaya başlamıştır. Darmstadt kentinde Merck İlaç şirketi tarafından karakterize edilmiştir. Kendisi feniletilamin ve amfetamin kimyasal sınıflarındandır. Yüksek dozları;
- Nazal konjesyon önleyici olarak,
- Uyarıcı olarak,
- Anestezi uygulandığı sırada kan basıncını kontrol altına almak için
- Ayrıca uyanıklığı arttırıcı olarak kullanılmaktadır.
2 – Psödoefedrin Etkisi Nedir?
Psödoefedrin uyarıcı bir maddedir. Buna rağmen burnun mukoza şişkinliğini ortadan kaldırmasıyla bilinmektedir. Alerjinin ve soğuk algınlığının neden olduğu hiperemi ve ödemi önlemektedir. Diğer bilinen yararlı etkileri ise sinüslerde meydana gelen salgının sökülüp atılmasını sağlamaktır. Ayrıca tıkalı östaki borusunun açılmasını sağlamasıdır.
3 – Psödoefedrin Çarpıntı Yapar mı?
Yapılan bazı araştırmalarda kimi soğuk algınlığı ve grip ilaçlarının kalp ritmini bozabileceği ortaya çıkmıştır. Çünkü bahsi geçen ilaçlar içerisinde Psödoefedrin hidroklorür ve efedrin adı verilen maddeler bulunmaktadır. Bu maddeler damar büzücü olarak bilinmektedir. Böylelikle kişide ritim bozukluğu ve kan basıncı yüksekliği gibi durumlar yapabilmektedir. Her kullanıcıda olacağının garantisi yoktur.
4 – Psödoefedrin Vücuttan Nasıl Atılır?
Bu madde vücuttan idrar yolu ile atılmaktadır. Bulunduğu dozun yüzde 55’i ile yüzde 90’ı hiçbir değişikliğe uğramadan atılmaktadır. İdrarın asitlenme durumunda idrar yoluyla atılım hızı artmaktadır. Psödoefedrin hidroklorür bulunan ilaçların doktor gözetiminde kullanılması gerekmektedir.
