Bakara suresinin anlamı araştırmasında çok farklı konularla karşılaşabilirsiniz. Bunun nedeni surenin çok uzun ve kapsamlı bir şekilde indirilmesidir. Surenin anlamı müslümanlar için adeta bir rehber niteliğindedir. Sure çok uzun olmasına rağmen Hz. Muhammed sık sık okumayı önermiştir. Özellikle son iki ayeti çok önemlidir.
Eğer okuma fırsatınız yoksa en azından dinlemeyi ve anlamı üzerinde düşünmeyi tercih edebilirsiniz. Zira Kur’an dinlemek de okumak da ruha şifa verir.
Bu Yazıda Neler Var?
Surede Bahsedilen Konular
Bu sure içerisine aldığı konular bakımından da bize çok yönlü bir zenginlik sunar. Bu sure çok geniştir. Konu bakımından incelediğinizde;
- Kur’an’ın vasıfları
- Müminin özellikleri
- Münafıkların vasıfları
- Hz. Adem’in şeytan ile imtihanı ve yeryüzüne indirilmesi
- Musa peygamber
- Kabenin inşası
- Kudüs olan kıblenin (Mescid-i Aksa) Mescid-i Haram’a çevrilmesi
- İslam hukuku
- Devletler arası hukuk
- Aile hukuku
- Siyasi düzenlemeler gibi birçok konuyu bulabilirsiniz.
Bakara Suresinin Anlamı Sayfa 5
30. Hani, Rabbin meleklere, “Ben yeryüzünde bir halife yaratacağım” demişti. Onlar, “Orada bozgunculuk yapacak, kan dökecek birini mi yaratacaksın? Oysa biz sana hamdederek daima seni tesbih ve takdis ediyoruz.” demişler. Allah da, “Ben sizin bilmediğinizi bilirim” demişti.
Bakara suresinin anlamını incelerken burada halifeden kastın insan olduğunu bilmelisiniz. İnsan yeryüzünün halifesidir.
31-33 Ayetler
31. Allah, Âdem’e bütün varlıkların isimlerini öğretti. Sonra onları meleklere göstererek, “Eğer doğru söyleyenler iseniz, haydi bana bunların isimlerini bildirin” dedi.
32. Melekler, “Seni bütün eksikliklerden uzak tutarız. Senin bize öğrettiklerinden başka bizim hiçbir bilgimiz yoktur. Şüphesiz her şeyi hakkıyla bilen, her şeyi hikmetle yapan sensin” dediler.
33. Allah, şöyle dedi: “Ey Âdem! Onlara bunların isimlerini söyle.” Âdem, meleklere onların isimlerini bildirince Allah, “Size, göklerin ve yerin gaybını şüphesiz ki ben bilirim, yine açığa vurduklarınızı da, gizli tuttuklarınızı da ben bilirim demedim mi?” dedi.
31 ve 33. ayetler Hz. Adem’in yaratılışı ve meleklerin kendisine itaatinden bahseder ve Yüce Allah’ın ona her şeyi öğrettiğini anlatır.
34. Hani meleklere, “Âdem için saygı ile eğilin” demiştik de İblis hariç bütün melekler hemen saygı ile eğilmişler, İblis (bundan) kaçınmış, büyüklük taslamış ve kâfirlerden olmuştu.
35. Dedik ki: “Ey Âdem! Sen ve eşin cennete yerleşin. Orada dilediğiniz gibi bol bol yiyin, ama şu ağaca yaklaşmayın, yoksa zalimlerden olursunuz.”
36. Derken, şeytan ayaklarını oradan kaydırdı. Onları içinde bulundukları konumdan çıkardı. Bunun üzerine biz de, “Birbirinize düşman olarak inin. Sizin için yeryüzünde belli bir süre barınak ve yararlanma vardır” dedik.
37. Derken, Âdem (vahy yoluyla) Rabbinden birtakım kelimeler aldı, (onlarla amel edip Rabb’ine yalvardı. O da) bunun üzerine tövbesini kabul etti. Şüphesiz O, tövbeleri çok kabul edendir, çok bağışlayandır.
Bu bölümde yüce Allah insanoğlunun atası Hz. Adem’i ve eşini yaratmış ve cennete koymuştur. Ancak burada şeytan kendilerine vesvese vererek onları cennetten kovdurtmuştur. Bunun üzerine Hz. Adem ve eşi tövbe etmişler ve Allah onları affetmiştir.
Bakara suresinin anlamı diyanet veya farklı sitede incelerken bu ayetlerden insanın yasaklar konusunda Allah’ın emirlerine uyması gerektiğini anlayabilirsiniz. Çünkü Kur’an sadece indirildiği döneme değil tüm dönemlere seslenen bir kitaptır. Bu yüzden bir zamanla sınırlamamalı ve hayatınıza her an uygulamalısınız. Üzerine daima düşünmeli ve kendinizi geliştirmelisiniz.
Hz. Adem’in Yaratılması
Adem peygamberin yaratılma hadisesi Kur’an-ı Kerim’de üç yerde geçer. Konuyla ilgili diğer sureleri de incelemek isteyebilirsiniz ve tablodan yararlanarak ayetlere kolayca ulaşabilirsiniz.
| Kur’an’da Yaratılma Hadisesinin Geçtiği Sureler | |
| Bakara suresi | 30-33. ayetler |
| Taha suresi | 117-123. ayetler |
| Araf suresi | 19-27. ayetler |
Bu sure çok geniş bir suredir bu yüzden Bakara suresinin okunuşu esnasında farklı olaylara ve surelere atıflar görebilirsiniz. Kafanızın karışmaması için bu surelerle karşılaştırabilirsiniz. Böylece olayları daha net olarak görebilirsiniz
6. Sayfa
38. “İnin oradan (cennetten) hepiniz. Tarafımdan size bir yol gösterici (peygamber) gelir de kim ona uyarsa, onlar için herhangi bir korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir” dedik.
39. İnkâr edenler ve âyetlerimizi yalanlayanlara gelince, işte bunlar cehennemliktir. Onlar orada ebedî kalacaklardır.
40. Ey İsrailoğulları! Size verdiğim nimeti hatırlayın. Bana verdiğiniz sözü yerine getirin ki ben de size verdiğim sözü yerine getireyim. Yalnız benden korkun.
41. Elinizdeki Tevrat’ı tasdik edici olarak indirdiğimize (Kur’an’a) iman edin. Onu inkâr edenlerin ilki olmayın. Âyetlerimi az bir karşılığa değişmeyin ve bana karşı gelmekten sakının.
42. Hakkı batılla karıştırıp da bile bile hakkı gizlemeyin.
43. Namazı kılın, zekâtı verin. Rükû edenlerle birlikte siz de rükû edin.
44. Siz Kitab’ı (Tevrat’ı) okuyup durduğunuz hâlde, kendinizi unutup başkalarına iyiliği mi emrediyorsunuz? (Yaptığınızın çirkinliğini) anlamıyor musunuz?
45. Sabrederek ve namaz kılarak (Allah’tan) yardım dileyin. Şüphesiz namaz, Allah’a derinden saygı duyanlardan başkasına ağır gelir.
Bakara suresinin anlamı 45. ayet zorluklar karşısında insanı güçlü kılacak iki öğeyi vurgular. Böylece namaz ve sabrın önemi bir kez daha ortaya çıkar. Bu öğütleri de daima hatırlamak maksadıyla da Bakara suresi anlamı dinle gibi bir seçeneği de düşünebilirsiniz.
46. Onlar, Rablerine kavuşacaklarını ve gerçekten O’na döneceklerini çok iyi bilirler.
47. Ey İsrailoğulları! Size verdiğim nimetimi ve (bir zamanlar) sizi cümle âleme üstün kıldığımı hatırlayın.
48. Öyle bir günden sakının ki, o gün hiç kimse bir başkası adına bir şey ödeyemez. Hiçbir kimseden herhangi bir şefaat kabul olunmaz, fidye alınmaz. Onlara yardım da edilmez.
Surenin 48. ayetinde geçen şefaat kelimesi birinin bağışlanması için aracılık yapmak anlamına gelir. Ancak bu konuda yüce Allah karar verecektir yani o gün dilediği için şefaat edecektir.
49. ve 57. Ayetler
49. Hani, sizi azabın en kötüsüne uğratan, kadınlarınızı sağ bırakıp, oğullarınızı boğazlayan Firavun ailesinden kurtarmıştık. Bunda, size Rabbinizden (gelen) büyük bir imtihan vardı.
50. Hani, sizin için denizi yarmış, sizi kurtarmış, gözlerinizin önünde Firavun ailesini suda boğmuştuk.
51. Hani, biz Mûsâ ile kırk gece için sözleşmiştik. Sizler ise onun ardından (kendinize) zulmederek bir buzağıyı tanrı edinmiştiniz.
52. Sonra bunun ardından şükredesiniz diye sizi affetmiştik.
53. Hani, doğru yolu tutasınız diye Mûsâ’ya Kitab’ı (Tevrat’ı) ve Furkan’ı vermiştik.
Bu ayette yüce Allah Furkan derken Hz. Musa’ya verilen emirleri kastetmiştir. Surenin anlamını incelerken bu ifadeyi Kur’an olarak yorumlamamalısınız. Çünkü Kur’an’ın bir diğer adı da Furkan’dır ancak Kur’an Hz. Musa’dan sonra inmiştir.
54. Mûsâ, kavmine dedi ki: “Ey kavmim! Sizler, buzağıyı ilâh edinmekle kendinize yazık ettiniz. Gelin yaratıcınıza tövbe edin de nefislerinizi öldürün (kendinizi düzeltin). Bu, Yaratıcınız katında sizin için daha iyidir. Böylece Allah da onların tövbesini kabul etti. Çünkü O, tövbeleri çok kabul edendir, çok merhametlidir.”
55. Hani siz, “Ey Mûsâ! Biz Allah’ı açıktan açığa görmedikçe sana asla inanmayız” demiştiniz. Bunun üzerine siz bakıp dururken sizi yıldırım çarpmıştı.
56. Sonra, şükredesiniz diye ölümünüzün ardından sizi tekrar dirilttik.
57. Bulutu üstünüze gölge yaptık. Size, kudret helvası ile bıldırcın indirdik. “Verdiğimiz rızıkların iyi ve güzel olanlarından yiyin” (dedik). Onlar (verdiğimiz nimetlere nankörlük etmekle) bize zulmetmediler, fakat kendilerine zulmediyorlardı.
8. sayfa
58. Hani, “Şu memlekete girin. Orada dilediğiniz gibi, bol bol yiyin. Kapısından eğilerek tevazu ile girin ve “hıtta!” (Ya Rabbi, bizi affet) deyin ki, biz de sizin hatalarınızı bağışlayalım. İyilik edenlere ise daha da fazlasını vereceğiz” demiştik.
Bakara suresinin anlamı olarak bu ayette memleket olarak Rabbimiz Kudüs veya Eriha’yı kastetmiştir ve bilginler bu konuda böyle fikir belirtmiştir. İslamiyette ilk kıblenen Kudüs olması bu ifadeyi destekler.
59. Derken, onların içindeki zalimler, sözü kendilerine söylenenden başka şekle soktular. Biz de haktan ayrılmaları sebebiyle, o zalimlere gökten bir azap indirdik.
60. Hani, Mûsâ kavmi için su dilemişti. Biz de, “Asanı kayaya vur” demiştik, böylece kayadan on iki pınar fışkırmış, her boy kendi su alacağı pınarı bilmişti. “Allah’ın rızkından yiyin, için. Yalnız, yeryüzünde bozgunculuk yaparak fesat çıkarmayın” demiştik.
61. Hani, “Ey Mûsâ! Biz bir çeşit yemeğe asla katlanamayız. O hâlde, bizim için Rabbine yalvar da, o bize yerden biten sebze, kabak, sarımsak, mercimek, soğan versin” demiştiniz. O da size, “İyi olanı düşük olanla değiştirmek mi istiyorsunuz? Öyle ise inin şehre! İstedikleriniz orada var” demişti. Böylece zillet ve yoksulluk onları kapladı. Onlar, Allah’ın gazabına uğradılar. Bunun sebebi, onların; Allah’ın âyetlerini inkâr ediyor, peygamberleri de haksız yere öldürüyor olmaları idi. Bütün bunların sebebi ise, isyan etmek ve aşırı gitmekte oluşlarıydı.
9. sayfa
62. Şüphesiz, inananlar (Müslümanlar) ile Yahudiler, Hıristiyanlar ve Sâbiîlerden (her bir grubun kendi şeriatında) “Allah’a ve ahiret gününe inanan ve salih ameller işleyenler için Rableri katında mükâfat vardır; onlar korkuya uğramayacaklar, mahzun da olmayacaklardır” (diye hükmedilmiştir)
63. Hani, (Tevrat ile amel edeceğinize dair) sizden sağlam bir söz almış, Tûr dağını da tepenize dikmiş ve “Sakınasınız diye, size verdiğimiz Kitab’ı sıkı tutun, onun içindekileri düşünün (gafil olmayın)” demiştik.
64. Bundan sonra yine yüz çevirdiniz. Allah’ın bol nimeti ve merhameti olmasaydı, herhâlde ziyana uğrayanlardan olurdunuz.
65. Şüphesiz siz, içinizden Cumartesi yasağını çiğneyenleri bilirsiniz. Biz onlara, “Aşağılık maymunlar olun” demiştik.
Hz.Mûsâ’nın dininde, cumartesi günü kimse çalışmaz ve herkes ibadetle meşgul olurdu. Bakara suresinin anlamı yazımızda bahsedilen bu konu ile ilgili olarak Nisâ sûresi, 47-54 ayetler ; A’râf sûresi, 163. ayet; Nahl sûresi, , 124.ayetlere de bakabilirsiniz. Bu ayetler de bu konuyu destekleyici ifadeler mevcuttur.
66-69. Ayetler
66. Biz bunu, hem onu görenlere, hem de sonra geleceklere bir ibret ve Allah’a karşı gelmekten sakınanlara da bir öğüt kıldık.
67. Hani Mûsâ kavmine, “Allah, size bir sığır kesmenizi emrediyor” demişti. Onlar da, “Sen bizimle eğleniyor musun?” demişlerdi. Mûsâ, “Kendini bilmez cahillerden olmaktan Allah’a sığınırım” demişti.
Bakara suresinin anlamı bu ayetlerde, İsrailoğullarından birisi, zengin, fakat çocuğu olmayan amcasını, malını elde etmek için öldürmüş ve sonra da cesedi bir başkasının evinin önüne bırakmıştı. Bununla da yetinmedi” Amcamı öldürdüler”, diye ortaya çıktı ve taraflar vuruşma noktasına geldi. İçlerinden biri, “Ne diye birbirimizi öldüreceğiz. İşte Allah’ın peygamberi, ona başvuralım”, dedi.
Durumu Hz.Mûsâ’ya anlattılar. Ancak katil bulunamadı . Böylece Allah onların bir sığır kesmelerini emretti ve sığırın bir parçası ile ölüye vurmalarını buyurdu. Kesilecek sığırın niteliklerini sormaya başladılar ve sonunda nitelikleri belirtilen sığırı bulup kestiler. Parçasıyla öldürülen adama vurdular. Bunun sonucunda ölü dirilip, katilin kim olduğunu söyledi.
Bakara suresinin anlamı 67-74. âyetler bu olayı anlatır ve ayrıca sure de adını buradan alır. Bu kısım Bakara suresinin anlamı neden inek olduğunu açıklar.
68. “Bizim için Rabbine dua et de onun nasıl bir sığır olduğunu bize açıklasın.” dediler. Mûsâ şöyle dedi: “Rabbim diyor ki: O, ne yaşlı, ne körpe, ikisi arası bir sığırdır. Haydi, emrolunduğunuz işi yapın.”
69. Onlar, “Bizim için Rabbine dua et de, rengi neymiş? açıklasın” dediler. Mûsâ şöyle dedi: “Rabbim diyor ki, o, sapsarı; rengi, bakanların içini açan bir sığırdır” dedi.
10. Sayfa
70. “Bizim için Rabbine dua et de onun nasıl bir sığır olduğunu bize açıklasın. Çünkü sığırlar, bizce, birbirlerine benzemektedir. Ama Allah dilerse elbet buluruz” dediler.
71. Mûsâ şöyle dedi: “Rabbim diyor ki; o, çift sürmek, ekin sulamak için boyunduruğa vurulmamış, kusursuz, hiç alacası olmayan bir sığırdır.” Onlar, “İşte, şimdi tam doğrusunu bildirdin” dediler. Nihayet o sığırı kestiler. Neredeyse bunu yapmayacaklardı.
72. Hani, bir kimseyi öldürmüştünüz de suçu birbirinizin üstüne atmıştınız. Hâlbuki Allah, gizlemekte olduğunuzu ortaya çıkaracaktı.
73. “Sığırın bir parçası ile öldürülene vurun” dedik. (Denileni yaptılar ve ölü dirildi.) İşte, Allah ölüleri böyle diriltir, düşünesiniz diye mucizelerini de size böyle gösterir.
74. Sonra bunun ardından kalpleriniz yine katılaştı; taş gibi, hatta daha katı oldu. Çünkü taş vardır ki, içinden ırmaklar fışkırır. Taş vardır ki yarılır da içinden sular çıkar. Taş da vardır ki, Allah korkusuyla (yerinden kopup) düşer. Allah, yaptıklarınızdan hiçbir zaman habersiz değildir.
75. Şimdi, bunların size inanacaklarını mı umuyorsunuz? Oysa içlerinden birtakımı, Allah’ın kelamını dinler, iyice anladıktan sonra, onu bile bile tahrif ederlerdi.
Bu ayetle ilgili Tevrat’ta da doğrulayacı ifadeler görebilirsiniz ve Bakara suresinin anlamı ile karşılaştırma yapabilirsiniz. Böylece olaylar zihninizde daha net olacaktır.
76. Onlar iman edenlerle karşılaşınca, “İman ettik” derler. Birbirleriyle baş başa kaldıklarında da şöyle derler: “Rabbinizin huzurunda delil olarak kullanıp sizi sustursunlar diye mi, Allah’ın (Tevrat’ta) size bildirdiklerini onlara söylüyorsunuz? (Bu kadarcık şeye) akıl erdiremiyor musunuz?”
