Bakara suresi meali hakkında okuma yapmayı alimler öğütlemiştir ve kendileri de bu konuda araştırma yapmışlardır. Kur’an’ın ikinci suresi olan bu sure derin manalar içerir ve öğütleri ile inananlara yol gösterir.
Bu Yazıda Neler Var?
Bakara Suresi Meali
Bakara suresi birçok alim tarafından incelenmiş ve alimler bilgileri yettikçe bakara suresini açıklamaya çalışmıştır. Konuyla ilgili olarak;
- Bakara suresi meali Elmalılı Hamdi Yazır
- Bakara suresi meali Diyanet İşleri Başkanlığı çalışmaları öne çıkmaktadır.
Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır, Atatürk’ün isteği ile tefsir çalışması yapmıştır ve günümüzde de hala en güvenilir tefsir kaynakları arasında onun eseri yer alır.
77 ve 83. Ayetler
77. Onlar bilmiyorlar mı ki, Allah onların gizli tuttuklarını da bilir, açığa vurduklarını da.
Göz Atın78. Bunların bir de ümmî takımı vardır; Kitab’ı (Tevrat’ı) bilmezler. Onların bütün bildikleri bir sürü kuruntulardır. Onlar sadece zanda bulunurlar.
Bakara suresi meali 78. ayette Allah Araf suresine bir atıfta bulunmuştur ve bunun için “ümmi” kelimesini kullanmıştır. Ayrıntılı bilgi için Araf suresi 157 ve 158. Ayetleri inceleyebilirsiniz.
Bunun yanı sıra bu ayet, bu kişilerin kitapları hakkında bilgi sahibi olmadıklarını bildirir ve onların sadece bildiklerini sandığını iletir.
79. Vay o kimselere ki, elleriyle Kitab’ı yazarlar, sonra da onu az bir karşılığa değişmek için, “Bu, Allah’ın katındandır” derler. Vay ellerinin yazdıklarından ötürü onların hâline! Vay kazandıklarından dolayı onların hâline!
80. Bir de dediler ki: “Bize ateş, sayılı birkaç günden başka asla dokunmayacaktır.” Sen onlara de ki: “Siz bunun için Allah’tan söz mü aldınız? -Eğer böyle ise, Allah verdiği sözden dönmez-. Yoksa siz Allah’a karşı bilemeyeceğiniz şeyleri mi söylüyorsunuz?”
Bazı rivayetlere göre Yahudiler cehennemde belirli bir süre kalacaklarına inanmıştır ve bu ayetler bunun üzerine inmiştir.
81. Evet, kötülük işleyip suçu benliğini kaplamış (ve böylece şirke düşmüş) olan kimseler var ya, işte onlar cehennemliklerdir. Onlar orada ebedî kalacaklardır.
82. İman edip salih ameller işleyenler ise cennetliklerdir. Onlar orada ebedî kalacaklardır.
83. Hani, biz İsrailoğulları’ndan, “Allah’tan başkasına ibadet etmeyeceksiniz, anne babaya, yakınlara, yetimlere, yoksullara iyilik edeceksiniz, herkese güzel sözler söyleyeceksiniz, namazı kılacaksınız, zekâtı vereceksiniz” diye söz almıştık. Sonra pek azınız hariç, yüz çevirerek sözünüzden döndünüz.
Bakara suresi meali 83. ayette on emir olarak bilinen Yahudi ve Hıristiyan inancında geçen emirlere atıf yapılır. Bu emirleri tablodan inceleyebilirsiniz.
| On Emir | |
| Allah’tan başka ilah edinmemek | Puta tapmamak |
| Katletmemek | Zina yapmamak |
| Cumartesi günü çalışmamak | Anne babaya hürmet |
| Çalmamak | Allah’ın adını boşuna anmamak |
| Yalancı şahitlik yapmamak | Komşunun malına kötü gözle bakmamak |
Bakara Suresi Meali 84 ve 88. Ayetler
84. Hani, “Birbirinizin kanını dökmeyeceksiniz, birbirinizi yurtlarınızdan çıkarmayacaksınız” diye de sizden kesin söz almıştık. Sonra bunu böylece kabul etmiştiniz. Kendiniz de buna hâlâ şahitlik etmektesiniz.
85. Ama siz, birbirinizi öldüren, içinizden bir kesime karşı kötülük ve zulümde yardımlaşarak; size haram olduğu hâlde onları yurtlarından çıkaran, size esir olarak geldiklerinde ise, fidye verip kendilerini kurtaran kimselersiniz. Yoksa siz Kitab’ın (Tevrat’ın) bir kısmına inanıp, bir kısmını inkâr mı ediyorsunuz? Artık sizden bunu yapanın cezası, dünya hayatında rezil olmaktan başka bir şey değildir. Kıyamet gününde ise onlar azabın en şiddetlisine uğratılırlar. Çünkü Allah, yaptıklarınızdan habersiz değildir.
Kitabın bir kısmına inanıp bir kısmını inkar etmek ifadesiyle İsrailoğulları’nın verdiği sözde tutmadığını yüce Allah bize aktarır. Bakara suresi meali ve Kur’an’ın geneli İsrailoğulları’ndan çokça söz eder. Burada Allah Yakup peygamber ve onun soyundan gelenleri kastetmektedir.
86. Onlar, ahireti verip dünya hayatını satın alan kimselerdir. Artık bunlardan azap hiç hafifletilmez. Onlara yardım da edilmez.
87. Andolsun, Mûsâ’ya Kitab’ı (Tevrat’ı) verdik. Ondan sonra ard arda peygamberler gönderdik. Meryem oğlu İsa’ya mucizeler verdik. Onu Ruhu’l-Kudüs (Cebrail) ile destekledik. Size herhangi bir peygamber, hoşunuza gitmeyen bir şey getirdikçe, kibirlenip (onların) bir kısmını yalanlayıp bir kısmını da öldürmediniz mi?
Tüm mucizevi olaylara rağmen İsrailoğulları olumsuz tavırlarını sürdürmüş ve Musa’dan sonra gelen tüm peygamberlere karşı çıkarlarına göre davranmışlardır.
88. “Kalplerimiz muhafazalıdır” dediler. Öyle değil. İnkârları sebebiyle Allah onları lânetlemiştir. Bu yüzden pek az iman ederler.
13. Sayfa
89. Kendilerine ellerindekini (Tevrat’ı) tasdik eden bir kitap (Kur’an) gelince onu inkâr ettiler. Oysa, daha önce (bu kitabı getirecek peygamber ile) inkârcılara (Arap müşriklerine) karşı yardım istiyorlardı. (Tevrat’tan) tanıyıp bildikleri (bu peygamber) kendilerine gelince ise onu inkâr ettiler. Allah’ın lâneti inkârcıların üzerine olsun.
Bakara suresi meali 89. ayetinde İsrailoğulları’nın gelecek olan peygamberi ve dini bildiğini anlatıyordu ancak peygamberin kendilerinin soyundan geleceğini düşünüyorlardı. Ama peygamber Araplardan geldi ve onlar inkar ettiler.
90. Karşılığında nefislerini sattıkları şeyi kıskançlıkları sebebiyle Allah’ın, kullarından dilediğine lütfuyla indirdiği vahyi inkâr etmeleri ne kötüdür! Bu yüzden gazap üstüne gazaba uğradılar. İnkâr edenlere alçaltıcı bir azap vardır.
Hz. Muhammed’in ve İslamın hak olduğunu bile bile nefislerine yenilmişler ve onu inkar etmişlerdir.
91. Onlara, “Allah’ın indirdiğine (Kur’an’a) iman edin” denilince, “Biz sadece bize indirilene (Tevrat’a) inanırız” deyip, ondan sonra geleni (Kur’an’ı) inkâr ederler. Hâlbuki o, ellerinde bulunanı (Tevrat’ı) tasdik eden hak bir kitaptır. De ki: “Eğer inanan kimseler idiyseniz, daha önce niçin Allah’ın peygamberlerini öldürüyordunuz?”
Bakara suresi meali 91. ayet, vahyin kime indirildiği değil kim tarafından indirildiğinin önemli olduğunu anlatır.
92. Andolsun, Mûsâ size açık mucizeler getirmişti de, arkasından sizler nefislerinize zulüm ederek buzağıyı ilâh edinmiştiniz.
Burada Hz. Musa’nın Sina dağına giderek orada kırk gün kalması kastedilmiştir.
93. Hani, Tûr’u tepenize dikerek sizden söz almıştık, “Size verdiğimiz Kitab’a sımsıkı sarılın; ona kulak verin” demiştik. Onlar, “Dinledik, karşı geldik”demişlerdi. İnkârları yüzünden buzağı sevgisi onların kalplerine sindirilmişti. Onlara de ki: (Tevrat’a beslediğinizi iddia ettiğiniz) imanınızın size emrettiği şey ne kötüdür, eğer inanan kimselerseniz!
14. Sayfa
94. De ki: “Eğer (iddia ettiğiniz gibi) Allah katındaki ahiret yurdu (cennet) diğer insanlar için değil de, yalnız sizinse ve doğru söyleyenler iseniz haydi ölümü temenni edin!”
95. Fakat kendi elleriyle önceden yaptıkları işler yüzünden ölümü hiçbir zaman temenni edemezler. Allah, o zalimleri hakkıyla bilendir.
96. Andolsun, sen onların, yaşamaya, bütün insanlardan; hatta Allah’a ortak koşanlardan bile daha düşkün olduklarını görürsün. Onların her biri bin yıl yaşamak ister. Hâlbuki uzun yaşamak, onları azaptan kurtaracak değildir. Allah, onların bütün işlediklerini görür.
Bu ayet, müşrik Araplar ile yahudiler arasındaki benzerliği aktarır.
97. De ki: “Her kim Cebrail’e düşman ise, bilsin ki o, Allah’ın izni ile Kur’an’ı; önceki kitapları doğrulayıcı, mü’minler için de bir hidayet rehberi ve müjde verici olarak senin kalbine indirmiştir.”
98. Her kim Allah’a, meleklerine, peygamberlerine, Cebrail’e ve Mîkâil’e düşman olursa bilsin ki, Allah da inkâr edenlerin düşmanıdır.
Bakara suresi meali bu ayetlerde Cebrail ve Mikail olmak üzere iki melekten bahseder. Cebrail vahiy getiren, Hz. Muhammed (sav)’e ve diğer peygamberlere yardımcı olan, arşı tutan melek olarak Kur’an’da geçer.
Mikail de büyük meleklerdendir ve adı sadece bu ayette geçer. Ayetlerde bahsedilen düşmanlık ise yahudi krallığının yıkılması sırasında Cebrail’in yardımcı olduğu inancıdır. Bu yüzden yahudiler Cebraile düşmandır. Bir rivayette yahudilerin Hz. Muhammed’e sorular sordukları ve cevaplardan birisinin Cebrail olduğu anlatılır. Bunun sonucunda ise dini inkar ederler. Allah bu olayın üzerine bu ayetleri indirir.
99. Andolsun, biz sana apaçık âyetler indirdik. Bunları ancak fasıklar inkâr eder.
100. Onlar ne zaman bir antlaşma yaptılarsa, içlerinden birtakımı o antlaşmayı bozmadı mı? Zaten onların çoğu iman etmez.
101. Onlara, Allah katından ellerinde bulunan Kitab’ı (Tevrat’ı) doğrulayıcı bir peygamber gelince, kendilerine kitap verilenlerden bir kısmı, sanki bilmiyorlarmış gibi Allah’ın Kitab’ını (Tevrat’ı) arkalarına attılar.
15. Sayfa
102. “Süleyman’ın hükümranlığı hakkında şeytanların (ve şeytan tıynetli insanların) uydurdukları yalanların ardına düştüler. Oysa Süleyman (büyü yaparak) küfre girmedi. Fakat şeytanlar, insanlara sihri ve (özellikle de) Babil’deki Hârût ve Mârût adlı iki meleğe ilham edilen (sihr)i öğretmek suretiyle küfre girdiler. Hâlbuki o iki melek, “Biz ancak imtihan için gönderilmiş birer meleğiz. (Sihri caiz görüp de) sakın küfre girme” demedikçe, kimseye (sihir) öğretmiyorlardı. Böylece (insanlar) onlardan kişi ile karısını birbirinden ayıracakları sihri öğreniyorlardı. Hâlbuki onlar, Allah’ın izni olmadıkça o sihirle hiç kimseye zarar veremezlerdi. (Onlar böyle yaparak) kendilerine zarar veren, fayda getirmeyen şeyleri öğreniyorlardı. Andolsun, onu satın alanın ahirette bir nasibi olmadığını biliyorlardı. Kendilerini karşılığında sattıkları şey ne kötüdür! Keşke bilselerdi!
Hz Süleyman Kur’an’da 16 yerde geçer ve ayetler onun hayvanların dilinden anladığından bahseder. Ancak kafirler onun hakkında putlara taptığı yalanını söylemişlerdi. Bu yüzden bu ayet onun adına atılan iftiraların gerçek dışı olduğunu anlatmak için inmiştir.
103. Eğer onlar iman edip Allah’ın emirlerine karşı gelmekten sakınmış olsalardı, Allah katında kazanacakları sevap kendileri için daha hayırlı olacaktı. Keşke bilselerdi!
104. Ey iman edenler! “Râ’inâ (bizi gözet)” demeyin, “unzurnâ (bize bak)” deyin ve dinleyin. Kâfirler için acıklı bir azap vardır.
Bakara suresi meali 104. ayet ile ilgili Nisa 46. ayete de bakabilirsiniz. Bu konu orada da işlenmektedir ve böylece zihninizde soru işareti kalmayacaktır.
105. Ne Kitap ehlinden inkâr edenler ve ne de Allah’a ortak koşanlar, Rabbinizden size bir iyilik gelmesini isterler. Oysa Allah, rahmetini dilediğine tahsis eder. Allah, büyük lütuf sahibidir.
“Allah rahmetini dilediğine tahsis eder” ifadesi kıskançlıkların ve kötü niyetlerin müslümanların aleyhine işlemeyeceğini anlatır.
16. Sayfa
106. Biz herhangi bir âyetin hükmünü yürürlükten kaldırır veya onu unutturur (ya da ertelersek), yerine daha hayırlısını veya mislini getiririz. Allah’ın gücünün her şeye hakkıyla yettiğini bilmez misin?
107. Bilmez misin ki, göklerin ve yerin hükümranlığı Allah’ındır. Sizin için Allah’tan başka ne bir dost, ne de bir yardımcı vardır.
Bakara suresi meali 107. ayet canlı veya cansız tüm varlıklar ve evrendeki tüm olayları kasteder.
108. Yoksa daha önce Mûsâ’nın sorguya çekildiği gibi, siz de peygamberinizi sorguya çekmek mi istiyorsunuz? Her kim imanı küfre değişirse, o artık doğru yoldan sapmış olur.
Burada müşriklerin Hz. Muhammed’den dünyevi ve uhrevi mucize istemesi kastediliyor. Bunun sonucunda ise imanlarını kaybettiklerini hatırlatılıyor.
109. Kitap ehlinden birçoğu, hak kendilerine belirdikten sonra dahi, içlerindeki kıskançlıktan ötürü sizi, imanınızdan sonra küfre döndürmek isterler. Siz şimdilik, Allah onlar hakkındaki emrini getirinceye kadar affedin, hoşgörün. Şüphesiz Allah, gücü her şeye hakkıyla yetendir.
110. Namazı dosdoğru kılın, zekâtı verin. Kendiniz için her ne iyilik işlemiş olursanız, Allah katında onu bulursunuz. Şüphesiz Allah bütün yaptıklarınızı görür.
Bu iki ayetin ilki müşriklerin durumunu anlatıyor ve ikincisi müslümanların takınması gereken tavrı hatırlatıyor.
111. Bir de; “Yahudi ve Hıristiyanlardan başkası Cennet’e girmeyecek” dediler. Bu, onların kuruntuları! De ki: “Eğer doğru söyleyenler iseniz (iddianızı ispat edecek) delilinizi getirin.”
112. Hayır, öyle değil! Kim “ihsan”derecesine yükselerek özünü Allah’a teslim ederse, onun mükâfatı Rabbinin katındadır. Artık onlara korku yoktur, onlar üzülmeyeceklerdir.
Bu iki ayet ibadetin özünün samimiyet olduğunu anlatıyor ve Rabbin bunu mükafatlandıracağını müjdeliyor.
17. Sayfa
113. Yahudiler, “Hıristiyanlar bir temel üzerinde değiller” dediler. Hıristiyanlar da, “Yahudiler bir temel üzerinde değiller” dediler. Oysa hepsi Kitab’ı okuyorlar.(Kitab’ı) bilmeyenler de tıpkı bunların söyledikleri gibi demişti. Artık onların aralarında uyuşamadıkları davada, hükmü Allah verecektir.
Yahudiler ve Hırsitiyanlar sadece müslümanlara karşı değil kendi aralarında da sorun yaşardı. Bunun yanı sıra başta müşrik Araplar olmak üzere Kur’an’ı veya diğer hak kitapları anlamadan inananlar da vardı. Hatta kitabı okuduğu halde inanmayanlar da mevcuttu. Bu yüzden bunlar hakkında hüküm Allah’ındır.
114. Allah’ın mescitlerinde onun adının anılmasını yasak eden ve onların yıkılması için çalışandan kim daha zalimdir. Böyleleri oralara (eğer girerlerse) ancak korka korka girebilmelidirler. Bunlar için dünyada rezillik, ahirette de büyük bir azap vardır.
115. Doğu da, Batı da (tüm yeryüzü) Allah’ındır. Nereye dönerseniz Allah’ın yüzü işte oradadır. Şüphesiz Allah, lütfu geniş olandır, hakkıyla bilendir.
Bakara suresi meali 115. ayetinde geçen Allah’ın yüzü ifadesi mecazi olarak burada geçer. Bunun dışında yaratılmış olanların hepsi sınırlıdır oysa Allah’ın herhangi bir sınırı yoktur.
116. “Allah, çocuk edindi” dediler. O, bundan uzaktır. Hayır! Göklerdeki ve yerdeki her şey Allah’ındır. Hepsi O’na boyun eğmiştir.
Bu ayetle ilgili olarak Tevbe sûresi, âyet 30’a da bakabilirsiniz. Bu ayette Yüce Allah mahlukatların hiçbiri ile baba-evlat ilişkisi olmadığını aradaki ilişkinin sadece yaratıcı-yaratılan ekseninde olduğunu ifade etmiştir.
117. O, gökleri ve yeri örneksiz yaratandır. Bir işe hükmetti mi ona sadece “ol” der, o da hemen oluverir.
Bu ayet evren ve evrendeki her şeyin Allah tarafından yaratıldığını ifade eder ve isteği her şeyin bir emriyle olduğunu anlatır.
118. Bilmeyenler, “Allah bizimle konuşsa, ya da bize bir mucize gelse ya!” derler. Bunlardan öncekiler de tıpkı böyle, bunların dedikleri gibi demişti. Onların kalpleri (anlayışları) birbirine benziyor. Biz âyetleri, kesin olarak inanacak bir toplum için açıkladık.
119. Şüphesiz biz seni hak ile; müjdeleyici ve uyarıcı olarak gönderdik. Sen cehennemlik olanlardan sorumlu tutulacak değilsin.
Bu ayet, Hz. Muhammed (sav)’i teskin etmek içindir ve kendisinin inkarcılardan sorumlu olmadığını anlatır.
18. Sayfa
120. Sen dinlerine uymadıkça, ne Yahudiler ve ne de Hıristiyanlar asla senden razı olmazlar. De ki: “Allah’ın yolu asıl doğru yoldur.” Sana gelen ilimden sonra, eğer onların arzu ve keyiflerine uyacak olursan, bilmiş ol ki, Allah’tan sana ne bir dost, ne bir yardımcı vardır.
121. Kendilerine kitab verdiğimiz kimseler, onu gereği gibi okurlar. İşte bunlar ona inanırlar. Onu inkâr edenlere gelince, işte onlar ziyana uğrayanların ta kendileridir.
122. Ey İsrailoğulları! Size verdiğim nimetimi ve (bir zamanlar) sizi cümle âleme üstün tuttuğumu hatırlayın.
123. Kimsenin kimse namına bir şey ödemeyeceği, hiç kimseden fidye alınmayacağı, kimseye şefaatin (aracılığın) yarar sağlamayacağı ve hiç kimsenin hiçbir taraftan yardım göremeyeceği günden sakının.
124. Bir zaman Rabbi İbrahim’i birtakım emirlerle sınamış, İbrahim onların hepsini yerine getirmiş de Rabbi şöyle buyurmuştu: “Ben seni insanlara önder yapacağım.” İbrahim de, “Soyumdan da (önderler yap, ya Rabbi!)” demişti. Bunun üzerine Rabbi, “Benim ahdim (verdiğim söz) zalimleri kapsamaz” demişti.
125. Hani, biz Kâbe’yi insanlara toplantı ve güven yeri kılmıştık. Siz de Makam-ı İbrahim’den kendinize bir namaz yeri edinin. İbrahim ve İsmail’e şöyle emretmiştik: “Tavaf edenler, kendini ibadete verenler, rükû ve secde edenler için evimi (Kâbe’yi) tertemiz tutun.”
126. Hani İbrahim, “Rabbim! Bu şehri güvenli bir şehir kıl. Halkından Allah’a ve ahiret gününe iman edenleri her türlü ürünle rızıklandır” demişti. Allah da, “İnkâr edeni bile az bir süre, (bu geçici kısa hayatta) rızıklandırır; sonra onu cehennem azabına girmek zorunda bırakırım. Ne kötü varılacak yerdir orası!” demişti.
