Aziz Sancar, başarılı bir Türk bilim adamıdır. Yaptığı çalışmalar ve elde ettiği başarılar ile bilim dünyasına katkılarda bulunan profesör, adını tüm dünyaya duyurmuş ve Türk milletini gururlandırmıştır. Özellikle moleküler biyoloji alanında yaptığı çalışmalarla bilinen Aziz Sancar, bilimin birçok alanına değerli katkılar sunmuştur.
Özellikle 2015 yılında aldığı Nobel Kimya Ödülü ile adını duyuran dahi profesör, sık sık araştırılıyor. Peki Türk halkının gurur kaynağı isimlerinden biri olan Aziz Sancar, bilinen yönlerinin yanı sıra hangi özelliklere sahip? Özgeçmişi ve hayatı nasıldır? İşte bilinmeyen tüm yönleriyle Profesör Doktor Aziz Sancar…
Bu Yazıda Neler Var?
Aziz Sancar Kimdir?
Başarıları ile Türk halkını her zaman gururlandıran bu dahi profesörün önce kısaca kim olduğuna değinmekte fayda var. Doktor olan Aziz Sancar aynı zamanda biyokimyager, akademisyen ve moleküler biyologdur. Bilim hayatı boyunca birçok çalışma yapan Sancar, 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır. Aynı zamanda bir yüksek öğrenim görevlisi olan Sancar, 997 yılından beri ABD’deki Kuzey Karolina Üniversitesi’nde görev yapmaktadır.
Sancar’ın bilime farklı alanlarda birçok katkısı bulunuyor. Özellikle son 20 senedir DNA onarımının birçok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlardaki öncülüğü ile biliniyor. Sancar, ayrıca Mehmet Özdoğan ile beraber ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçilen ilk Amerikalı Türk’tür.
Türk bilim adamı, hücrelerin zarar gören DNA’ları nasıl onarıp genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmalarından dolayı 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü kazanmıştır.
Aziz Sancar’ın Hayatı Kısaca Nasıldır?
1946’da Mardin’in Savur ilçesinde doğdu. Sancar orta gelirli bir çiftçi ailenin çocuğu olarak dünyaya gözlerini açtı. Kendisi bu çiftçi ailenin 8 çocuğunun 7.sidir.Hayatının çocukluk ve gençlik yıllarını doğduğu şehir olan Mardin’de geçiren Sancar, sonrasında İstanbul’a ve yurt dışına gitmiştir.
Aziz Sancar’ın hayatı ve bilimsel çalışmaları herkesin merak ettiği başlıca konular arasında yer alıyor. Eğitim hayatı, akademik hayatı, bilimsel çalışmaları, alan yazına katkıları, aile hayatı ve kişilik özellikleri… İşte tüm yönleri ile bu değerli Türk bilim adamının hayatı ve başarıları…
Eğitim Hayatı
Türk profesör, ilk ve orta eğitimini doğduğu şehir olan Mardin’de okudu. Lise yıllarında futbolla ilgilenen Sancar, lise son sınıfta futbolcu olmaktan vazgeçti ve yüksek öğrenimi için İstanbul’a gitti. 1963’te girmiş olduğu İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini birincilikle bitirdi. Üniversiteyi bitirmesinin ardından 2 yıl doğduğu ilçe olan Savur’da doktorluk yaptı. Akabinde bir NATO – TÜBİTAK bursu ile ilk olarak John Hopkins Üniversitesi’ne gitti.
Orada 1,5 yıl çalışmalarına devam ettikten sonra uyum sorunları yaşadığından dolayı Türkiye’ye geri döndü. Fakat eğitimini ABD’de tamamlamak istediği için Dallas Teksas Üniversitesi’ne gitti.
Bilimsel Çalışmalarında İlk Yılları
Sancar, Dallas’a gittikten sonra üniversitenin moleküler biyoloji programına katıldı. Akabinde de Claud Stanley Rupert’ın laboratuvarına katıldı. Sancar, burada bilime değerli katkılar sunacak olan çalışmalarına başlayacaktı. Nitekim bu laboratuvarda Sancar, danışmanı Claud Stanley Rupert ile ”fotoliyaz” olarak isimlendirilen bir geni klonlamış ve genetik mühendisliği ile bakterilerde oldukça yüksek oranlarda çoğaltmıştır.
Bu genetik biliminde son derece önemli bir gelişmeydi. Çünkü bu genin kodladığı enzim, ultraviyole ışınlarından dolayı zarar görmüş DNA’nın onarımını gerçekleştirmekteydi. Bu buluş Türk bilim adamının kariyerinde yükselmesini sağladı. Zira Sancar, bu buluş vesilesi ile önce yüksek lisans sonra ise doktora derecesini elde etti.
Doktora Derecesinde Yaptığı Çalışmalar
Aziz Sancar, Dallas Teksas Üniversitesi’ndeki yıllarının ardından 1977-1982 yılları arasında Yale Üniversitesi’nde bulundu. Burada, tıp fakültesinde çeşitli çalışmalar yaptı. Bu yıllar arasında ve burada yaptığı çalışmalarda fotoliyaz enzimi çalışmalarına ara verip nükleotit kesim onarımı araştırmalarına başladı. Ayrıca DNA onarımı dalında doçentlik derecesi tezini bitirdi.
1997’den sonra araştırmalarını biyokimya ve biyofizik alanında yaptığı çalışmalarla bilinen ABD’nin Kuzey Carolina eyaletindeki Chapel Hill’de, Kuzey Carolina Üniversitesi biyokimya ve biyofizik bölümünde sürdürmektedir. Nitekim son 20 yıldır DNA onarımının pek çok parçasının tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yaklaşımlardaki öncülüğü ile tanınır.
Nobel Ödülü’nü Alması
Sancar, alan yazına birçok katkıda bulunmuştur. 415 bilimsel makale ve 33 kitap yayımlamıştır. Şu anda özellikle 4 değerli alanda bilimsel çalışmalarını devam ettirmektedir:
- Hücre dizilimi
- DNA onarımı
- Kanser tedavisi
- Biyolojik saat
Aziz Sancar’ın yaptığı çalışmalar kısaca anlatılamaz. Zira Sancar, kanser tedavisinde sirkadiyen saat kullanımı ile ödüller aldı. 2001 yılında Amerikan Kimya Cemiyeti’nin vermiş olduğu Kuzey Carolina Seçkin Kimyager Ödülü’nü elde etti. Sancar, 2005 yılında bilim dünyasının en saygın üyeliklerinden biri olan ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne seçildi. Böylece bu akademiye seçilen ilk Amerikalı Türk bilim insanı olmayı başardı.
Bilime sunduğu sayısız katkıyı aldığı Nobel Kimya Ödülü ile taçlandırmıştır. Bu ödül ile Türk dünyasını gururlandırmış ve gençlere umut olmuştur. Sancar, hücrelerin hasar gören DNA’ları ne şekilde onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalandıran araştırmalarından dolayı 2015 Nobel Kimya Ödülü’nü elde etti. Bu ödülü Amerikalı Paul Modrich ve İsveçli Tomas Lindahl ile birlikte kazandı.
Aziz Sancar’ın Çocuğu Var mı?
Türk profesör hakkında merak edilen birçok şey var. Nerede doğduğu, eğitimi, akademik hayatı, bilimsel çalışmaları gibi ailesi ve çocukları da merak edilmektedir. Aziz Sancar’ın kaç çocuğu vardır sorusu kullanıcıların sıkça sorduğu sorulardan biridir. Biyokimya profesörü olan Gwen Boles Sancar ile evlidir. Sancar’ın çocuğu yoktur.
Aziz Sancar’ın Özellikleri
Sancar’ın bilime yaptığı katkılar ve akademik hayatı bu şekilde. Peki bir insan olarak Sancar hangi özelliklere sahip biliyor muydunuz? Sancar’ın bilinen akademik ve bilimsel yönleri dışında ne gibi özellikleri var? Hangi ilginç özelliklere sahip? İşte dahi Türk profesörünün bilmediğiniz yönleri…
- Sancar 40 yaşına kadar günde 18 saat, 40 yaşından sonra 12 saat çalıştığını belirtiyor.
- Kendisi hem Türk hem Amerikan vatandaşıdır.
- Bir dönem etnik kökeni gündem olan Sancar; anne ve babası ile Arapça, kardeşleri ile Türkçe konuştuğunu söylüyor.
- Sancar, röportajlarında Türk olduğunu vurgulamıştır ve Türk olmaktan gurur duyduğunu sürekli belirtmiştir.
- Eşi de kendisi gibi profesördür. Eşi Gwen Boles Sancar, biyokimya profesörüdür.
- Sancar, 2016 yılında 5 TL üzerindeki DNA sarmalının hatalı olduğunu, bunu Merkez Bankası’na ilettiğini ancak uyarılarına rağmen bunu düzeltmediklerini belirtmiştir.
- Sancar’ın ismi Mardin hava limanına verilmiştir.
- Ayrıca 2018 yılında İstanbul’da açılan bir proje okuluna da adı verilmiştir.
- Çiftçilikle geçimini sağlayan 8 çocuklu bir ailenin 7.çocuğu olarak dünyaya gelmiştir.
- Aziz Sancar’a Nobel Kimya Ödülü İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından verilmiştir. Sancar ödülü, düzenlenen törende Alfred Nobel’in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık’ta almıştır. Ödülü Sancar’a İsveç Kralı XVI. Carl Gustaf takdim etmiştir.
Aziz Sancar Hangi Ödüllere ve Başarılara Sahiptir?
Türk dahi profesör doktor Aziz Sancar, bilim hayatı boyunca birçok başarıya imza atmıştır. Yaptığı çalışmalarla bilime katkılarda bulunmuştur. Bunu, gerek yaptığı laboratuvar çalışmaları ile gerekse de yazdığı makaleler ve kitaplarla yapmıştır. Nitekim bilimde birçok merak edileni aydınlatan bir fener olmuştur.
Türk profesör bu başarılarından dolayı birçok ödüle layık görülmüştür. İşte Sancar’ın ödülleri ve başarıları:
İlginizi Çekebilir: Hafize Gaye Erkan Kimdir? Hangi Görevleri Almıştır?
| ABD Ulusal Bilim Vakfı (National Science Foundation) Genç Araştırmacı Ödülü (1984) |
| Amerikan Fotobiyoloji Derneği (American Society for Photobiology) Ödülü (1990) |
| ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü (National Institutes of Health) Ödülü (1995) |
| TÜBİTAK Bilim Ödülü (1997) |
| ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi (American Academy of Arts and Sciences) Ödülü (2004) |
| ABD Ulusal Bilimler Akademisi üyesi (2005) |
| TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi) üyesi (2006) |
| Vehbi Koç Ödülü (2007) |
| Nobel Kimya Ödülü (2015) |
