Roma rakamları, Antik Roma İmparatorluğu zamanında kullanılan sayı sisteminin adıdır. Özellikle Avrupa ülkelerinde Orta Çağ sonuna doğru yaygın şekilde kullanılmaya başlamıştır. Dolayısıyla günümüzde dahi çoğu yerde bu rakamlara rastlamak mümkündür. Peki nasıl yazılır, bu rakamlara özel harf sembolleri nelerdir? Ayrıntılı bilgi için aşağıdan destek alabilirsiniz.
Bu Yazıda Neler Var?
- Roma Rakamları Nasıl Yazılır ve Okunur? 1’den 100’e Kadar Roma Rakamı Yazılışı
- 1 – 1’den 100’e Kadar Farklı Roma Rakamları Yazılışı Nasıl?
- 2 – 10 ve Katlarında 1000’e Kadar Semboller ile Romen Rakamları Yazılışı
- Roma Rakamı Sembolleri Nelerdir?
- Bazı Roma Rakamları Yazılışı ve Okunuşu Nasıldır?
- A – 525 Romen Rakamı Yazılışı
- B – XVI Roma Rakamı Kaçtır?
- C – XIV Roma Rakamı Kaçtır?
- Ç – 85 Romen Rakamı Nasıl Yazılır?
- D – MMXVII Roma Rakamı Hangi Sayıya Denk Gelir?
- E – 1991 Roma Romen Rakamı Nasıl Yazılır?
- F – XIX Hangi Sayı?
- G – 120 Roman Rakamı Olarak Nasıl Yazılır?
- Ğ – Roma Rakamı 0 Nasıl Yazılır?
- H – Roma Rakamları ile 2023 Nasıl Yazılır?
- Roma Rakamları Tarih Nasıl Yazılır?
- Romen Rakamları Kullanım Alanları / Roma Rakamları Dövme
Roma Rakamları Nasıl Yazılır ve Okunur? 1’den 100’e Kadar Roma Rakamı Yazılışı
Romen sayıları yazılırken birtakım harf ve sembollerden yararlanılmaktadır. Yani bu sembolleri öğrendiğiniz zaman, rakamları okuma ve yazma şansı elde edebilirsiniz. Ancak bu sistem çok kullanışlı değildir. Dolayısıyla büyük rakamların yazımında sıkıntı yaşandığı için vazgeçilmiştir. Yine de günümüzde çok alanda kullanıldığı için öğrenmenizde fayda vardır. Yazılırken dikkat etmeniz gereken kurallar vardır. Yani;
- Harfler üç defa yan yana gelmeyecek şekilde kullanılmalıdır. Yani bir harfin art arda yazımı 3’ten fazla olmamalıdır.
- Bundan dolayı bazı sayılara ait semboller mevcuttur. Yani 4, 9, 40, 90, 400, 900 sayılarının sembolleri farklı şekillerde yazılmaktadır.
- Romen sayılarında 4’ün mantığını anlamak işinize oldukça yarayacaktır.
- Yani 4 yazılırken 1 ile 5 rakamından yararlanılmaktadır.
- Bir harfin sağına, harfin kendinden daha az bir harf gelmesi sonucu toplayarak okuyun. Yani örneğin; XII = 12 vb.
- Harfi sola yazdığınızda ise çıkararak okuyun. Yani örneğin; IX = 9 gibi.
- Hem sağa hem de sola yazacağınız küçük harfler ile farklı sayılar oluşturabilirsiniz. Yani örneğin; CMLI (951), CDLV (455) vb.
- 3888 Romen rakamları ile yazacağınız en büyük sayıdır.
- Büyük sayıları yazmak için sayının değerini 1000 kat arttırmak noktasında sayı üstüne çizgi çekebilirsiniz. Üzerlerinde çizgi olanlar şunlardır; C(100000), D (500000), V (5000), M (1000000) vb.
- Dört işlem yapma zorluğu nedeniyle çok fazla kullanılmamaktadır. Ancak Roma rakamları saat, maddelendirme ve numara işaretlerinde kullanılmaktadır.
1 – 1’den 100’e Kadar Farklı Roma Rakamları Yazılışı Nasıl?
İlk etapta Roma rakamı 1’den 20’ye kadar öğretilir. Dolayısıyla bu kadarını bilmeniz bile işinize yarayacaktır. Genelde 3. sınıftan itibaren öğretilmeye başlanan bu sistem yüze kadar olacak şekilde tamamlanır. Peki 1’den 100’e kadar bu rakamlar nasıl yazılır ve hangi sayıya denk gelecek şekilde okunur?
1: I | 21:XXI | 41: XLI | 61: LXI | 81: LXXXI |
2: II | 22: XXII | 42: XLII | 62: LXII | 82: LXXXII |
3: III | 23: XXIII | 43: XLIII | 63: LXIII | 83: LXXXIII |
4: IV | 24: XXIV | 44: XLIII | 64: LXIV | 84: LXXXIV |
5: V | 25: XXV | 45: XLV | 65: LXV | 85: LXXXV |
6: VI | 26: XXVI | 46: XLVI | 66: LXVI | 86: LXXXVI |
7: VII | 27: XXVII | 47: XLVII | 67: LXVII | 87: LXXXVII |
8: VIII | 28: XXVIII | 48: XLVIII | 68: LXVIII | 88: LXXXVIII |
9: IX | 29: XXIX | 49: XLIX | 69: LXIX | 89: LXXXVIX |
10: X | 30: XXX | 50: L | 70: LXX | 90: XC |
11: XI | 31: XXXI | 51: LI | 71: LXXI | 91: XCI |
12: XII | 32: XXXII | 52: LII | 72: LXXII | 92: XCII |
13: XIII | 33: XXXIII | 53: LIII | 73: LXXIII | 93: XCIII |
14: XIV | 34: XXIV | 54: LIV | 74: LXXIV | 94: XCIV |
15: XV | 35: XXXV | 55: LV | 75: LXXV | 95: XCV |
16: XVI | 36: XXXVI | 56: LVI | 76: LXXVI | 96: XCVI |
17: XVII | 37: XXXVII | 57: LVII | 77: LXXVII | 97: XCVII |
18: XIII | 38: XXXVIII | 58: LVIII | 78: LXXVIII | 98: XCVIII |
19: XIX | 39: XXXIX | 59: LIX | 79: LXXIX | 99: XCIX |
20: XX | 40: XL | 60: LX | 80: LXXX | 100: C |
2 – 10 ve Katlarında 1000’e Kadar Semboller ile Romen Rakamları Yazılışı
1000’e kadar roman rakamları yazılırken her 10 katta bir sembol değişmektedir. Yani şu şekilde tabloya göz atarsanız mantık olarak nasıl sıralandığı görebilirsiniz.
1: I | 10: X | 100: C |
2: II | 20: XX | 200: CC |
3: III | 30: XXX | 300: CCC |
4: IV | 40: XL | 400: CD |
5: V | 50: L | 500: D |
6: VI | 60: LX | 600: DC |
7: VII | 70: LXX | 700: DCC |
8: VIII | 80: LXXX | 800: DCCC |
9: IX | 90: XC | 900: CM |
10: X | 100: C | 1000: M |
Roma Rakamı Sembolleri Nelerdir?
Roma rakamları, Latin alfabesindeki bazı harflerle ve sembollerle ifade edilmektedir. S, I, V, X, L, C, D, M şeklinde toplam 8 farklı sembolden oluşmaktadır.. Bunlardan en az kullananı S harfidir. Çünkü S, 0.5’i yani yarımı temsil etmektedir. Şimdi Roma rakamları ve neye eşit olduklarına göz atın.
- S Harfi: 0,5 kullanımıyla Romen rakamında yarımı işaret etmektedir. En az kullanıma sahip olan semboldür.
- I Harfi: Sayıyla 1 demektir.
- V Harfi : Sayıyla 5 demektir.
- X Harfi: Sayıyla 10 demektir.
- L Harfi: Sayıyla 50’ye eşittir.
- C Harfi: Sayıyla 100’e eşittir.
- D Harfi: Sayıyla 500’e eşittir.
- M Harfi: Sayıyla 1000’e eşittir.
Bazı Roma Rakamları Yazılışı ve Okunuşu Nasıldır?
Merak edilen sayıların Romen rakamlarına uygun yazılışı veya sembolün verilip sayının istendiği durumlar aşağıda verilmiştir. Bunlara göz atarak, sisteme dair kullanımı hakkında fikir sahibi olabilirsiniz.
A – 525 Romen Rakamı Yazılışı
525 sayısının Roma rakamı karşılığı DXXV’ dir. Yani D: 500, XX: 20 ve V ise 5 sayısına eşit demektir. Toplamında ise bu karşılığı vermektedir.
B – XVI Roma Rakamı Kaçtır?
X: 10, V: 5 ve I: 1 karşılığında olduğuna göre, toplamda 16 sayısına denk gelmektedir. Belirli mantık oturtulduğu zaman daha kolay öğrenebilirsiniz. Bu noktada öğrenme uygulaması çalışmaları yapabilirsiniz.
C – XIV Roma Rakamı Kaçtır?
X: 10, I: 1 ve V: 5 rakamına karşılık gelmektedir. Burada dikkat etmeniz gereken, 5 sembolünün solunda yer alan sayı küçük ise çıkarma yöntemiyle sonuca ulaşmanızdır. Yani verilen semboldeki sayı 14’tür.
Ç – 85 Romen Rakamı Nasıl Yazılır?
80: LXXX ve 5: V ise sayının yazılışı şu şekilde olacaktır. Ortaya 85 sayısını yazmak için LXXXV şeklinde bir sonuç çıkacaktır.
D – MMXVII Roma Rakamı Hangi Sayıya Denk Gelir?
M: 1000 ise MM: 2000 eder. X: 10, V: 5 ve II: 2 ise sayının toplamı 2017 olmaktadır.
Yani MMXVII sembolü, sayıyla 2017 sayısına eşittir.
E – 1991 Roma Romen Rakamı Nasıl Yazılır?
1000: M, 900: CM, 90: XC ve 1: I ise, harflerin toplamında yeni sayı yazılışı şu şekilde olmaktadır. Yani 1991: MCMXCI sembolüne karşılık gelmektedir.
F – XIX Hangi Sayı?
X: 10, IX: 9 ise toplamda yan yana gelen semboller, 19 sayısına karşılık gelmektedir. Yani XIX sembolü 19 sayısına eşittir.
G – 120 Roman Rakamı Olarak Nasıl Yazılır?
120 sayısının Romen rakamları ile yazılışı şu şekildedir. 100: C demektir. 20 ise XX sembolünü denk gelir. Yani 120 sayısının yazılışı CXX şeklindedir.
Ğ – Roma Rakamı 0 Nasıl Yazılır?
Roma rakamı 0 rakamının anlamı, yarım yani 0,5 demektir. Ayrıca bu sembol S harfine denk gelip, bu zamana kadar en kullanışsız Romen rakamıdır.
H – Roma Rakamları ile 2023 Nasıl Yazılır?
2023 yazmak için öğrendiğiniz bilgileri kullanarak rahat bir şekilde bu sayının karşılığını bulabilirsiniz. Yani 2000: MM, 23 ise XXIII sembolüne denk gelir. Dolayısıyla 2023 sayısının karşıladığı sembol MMXXIII’tür.
Roma Rakamları Tarih Nasıl Yazılır?
Roma rakamları ile tarih yazarken öncelikle günü seçmelisiniz. Sonrasında ay ve yılı seçerek sembolleri yerleştirebilirsiniz. Ancak yıl sembolü gereğinden uzun görünebilir. En kolay yazılan yıl 21. yüzyıl olmuştur. Örneğin; 2021 yazarken öncelikle yıl sembolünü bulun. Yani;
- 2000: MM
- 20: XX
- 1: I şeklinde yukarıdaki tabloyu kullanarak tarih yazmayı deneyebilirsiniz.
- Sonuç itibariyle 2021: MMXXI sembolünü karşılık gelecektir.
Romen Rakamları Kullanım Alanları / Roma Rakamları Dövme
Roma rakamı günümüzde hala kullanılmaya devam etmektedir. Hem estetik duruşu hem de kısa sayılarda oldukça kullanışlı oluşuyla Romen rakamlarını nerelerde kullanabilirsiniz?
- Saatlerin üzerinde
- Bunun yanında kral ya da padişah isimlerinin ayrılmasında : I. Murat
- Dönem ya da tarih yazımında: XX. Yüzyıl
- Tarihi olaylarda adlarının belirtilmesinde: 1. Dünya Savaşı
Ayrıca son dönemlerde özellikle gençler arasında popüler olan Roma rakamları dövme kategorisinde de fazlasıyla tercih edilmektedir. Oldukça şık ve farklı duran bu rakamlar uzun sayılarda pek tercih edilmese de değişik alanlarda kullanılmaktadır.