Maymun çiçeği virüsü, Covid- 19 salgını sonrasında dünyanın çeşitli bölgelerinde endişe yaratan viral hastalıklardan biridir. Son dönemlerde ortaya çıkan bu viral hastalığın, farklı şekillerde ve farklı yerlerde ortaya çıkması kişileri endişelendirmiştir.
Daha önceki senelerde bilinen ve daha ağırlıklı olarak Afrika kıtasının belli kesimlerinde görülen maymun çiçeği artık farklı popülasyonları da etkilemiştir. Kişilerde bu denli merak oluşturan maymun çiçeği virüsü araştırmaların yeniden bu konuda yoğunlaştırılmasına neden olmuştur.
Bu Yazıda Neler Var?
- Maymun Çiçeği Belirtileri Nelerdir?
- Maymun Çiçeği Başlangıcı Nasıl Anlaşılır?
- Maymun Çiçeği Kaşınır Mı?
- Maymun Çiçeği Bulaşıcı Mı?
- Maymun Çiçeği Nasıl Bulaşır?
- Maymun Çiçeği Ölümcül Müdür?
- Maymun Çiçeği Tedavisi Nasıldır?
- Maymun Çiçeği Virüsünden Korunma Nasıl Sağlanır?
- Hijyenle Virüsten Nasıl Korunur?
- Hayvanlar Hastalıktan Korunmada Nasıl Etkilidir?
- Sağlık Kuruluşları Hastalıkta Nasıl Bir Etki Sağlar?
- Kişisel Eşya Kullanımına Özen Göstermek!
- Düzenli Sağlık Takibi!
Maymun Çiçeği Belirtileri Nelerdir?
Maymun çiçeği hastalığı, insana virüsle enfekte olan hayvandan veya bu virüsü geçiren başka bir insandan bulaşmaktadır. Viral olan her virüste olduğu gibi maymun çiçeği virüsünde de temasın ardından kuluçka süresi görülmektedir. İlk belirtilerin ortaya çıkması 5- 21 gün aralığını içermektedir.
Bu virüsün en yaygın belirti vermeye başlaması 6- 13. gün aralığındadır. Belirtileri geçmiş dönemde büyük bir salgın oluşturan çiçek hastalığıyla benzerlik göstermektedir. Ancak maymun çiçeği farklı şekilde seyretmektedir. Bu virüsün en yaygın belirtileri:
- Ateş yüksekliği
- Sırt, kas ve baş ağrıları
- Lenf bezlerinin şişmesi
- Yorgunluk
- Üşüme
- Titreme
- Cilt üzerinde su çiçeğine benzeyen, sulu kabarcık şeklinde döküntü şeklindedir.
Maymun Çiçeği Başlangıcı Nasıl Anlaşılır?
Maymun çiçeği virüsünün başlangıcında halsizlik, ateş ve baş ağrısı yaşanmaktadır. Kasların ağrıması ve kas sertleşmesi de yaygın belirtilerdendir. Bir bölümünün gelişmesinden sonra lenf bezleri şişer ve ağrılı kızarıklıklar gözlemlenir. Bu kızarıklıklar keseciğe dönüşür ve kurur.
Maymun çiçek virüsü hastalığında sulu ve kabartılı döküntüler ilk semptomların ortaya çıkmasından itibaren 1-5 gün arasında görülmektedir. Bu döküntüler çoğunlukla ilk olarak yüzde gözlenir. Yüzün ardından vücudun diğer alanlarına yayılır. Bundan ötürü su çiçeğiyle karıştırılan bu hastalıkta kabarcıklar ve döküntüler kısa sürede iyileşir.
Maymun Çiçeği Kaşınır Mı?
Sulu kabarcık ve döküntüleri sebebiyle su çiçeğini andıran bu hastalıkta yaraların kaşınıp kaşınmadığı da merak edilmektedir. Hastalığın 1 ila 5. gününde ortaya çıkan bu kaşıntılar yüz bölgesinde ardından vücudun diğer yerlerinde yayılmaktadır.
Yoğun vakalarda sulu kabartılar, birleşerek deride geniş çaplı döküntü oluşturmaktadır. Kaşındırıcı olan bu sulu yaralar, hastalık şiddetine göre 2 ile 4 hafta içerisinde kaybolmaktadır. Su çiçeğine benzeyen kaşıntıları sebebiyle maymun çiçeği, su çiçeğiyle sıkça karıştırılmaktadır.
Maymun Çiçeği Bulaşıcı Mı?
Kemirgen ve yabani hayvanlar vücudunda görülen bu viral virüs, enfekte olan hayvanlardan insana bulaşmaktadır. İnsanlar arasında da yayılım gösteren maymun çiçeği virüsü, geçmişte yabani hayvanlardan insana bulaşın sınırlı olması ve insandan insana temasın uzun süre gerektirmesinden ötürü sınırlı kalmaktaydı.
Bu bilgilere bakıldığında bahsedilen bu virüsün bulaşıcı olduğu gözlemlenmektedir. Hastalık genelde fare ve sincap gibi kemirgenlerden bulaşmaktadır. Vahşi yaban hayvanları, virüsün insana bulaşmasındaki en önemli araç niteliğindedir.
Maymun Çiçeği Nasıl Bulaşır?
Maymun çiçeği hastalığı, virüsle enfekte olan bir hayvan tarafından ısırıldığında, hayvanın vücut sıvısına, derisine veya döküntülerine dokunulduğunda bulaşmaktadır. Genel tabloda maymun çicek virüsünün bulaşma yolları şu şekildedir:
| Virüsle enfekte olan hayvanın ısırığı | Enfekte olan hayvanın etinin iyi pişirilmeden yenmesi |
| Virüs kapan hayvanın vücut sıvısına temas | Virüslü hayvanın kürkünün kullanılması |
| Virüs kapan hayvanın derisine dokunmak | Virüslü hayvanın döküntüsüne temas etmek |
Bu yollarla insanlara bulaşan bu virüs, insanlar arasında da yayılım göstermektedir. Hasta bireylerin vücudunda yer alan sulu döküntüler, hastalık etkenini içermektedir. Bu yüzden de hasta kişinin sulu döküntülerine temas etmek veya bu döküntülerin temas ettiği eşyaları kullanmak da bulaşı arttırmaktadır.
Aynı şekilde hasta kişinin öksürüğü veya hapşırığıyla da bu hastalık bulaşmaktadır. Damlacık yoluyla bulaşabilen bu hastalıkta hijyene son derece dikkat edilmelidir. Maymun çiçeği görüntüsü su çiçeğine benzese bile bulaş yolları farklıdır.
Maymun Çiçeği Ölümcül Müdür?
İlk olarak bu virüsü genelde 2 veya 4 hafta arasında süren, belirtileri olan ve kendini sınırlayan bir hastalıktır. Şiddetli seyir gösteren vakalar genellikle çocukları oluşturmaktadır. Çocuklar, bu virüsü ağır tabloda yaşamaktadır. Genel popülasyonda ölüm oranı %0 ve %11 arasındadır. Küçük çocuklar arasında ölüm oranı daha da yüksektir.
Maymun Çiçeği Tedavisi Nasıldır?
Çiçek hastalığının ortadan kaldırılmasında kullanılan çeşitli aşılar, bu virüste de kullanılmaktadır. Kullanılan aşılar, bu virüs için de koruma sağlamıştır. Bilinen ve kullanılmış bu aşıların yanında maymun çiçeğini önlemek için yeni aşılar da geliştirilmiştir. Çiçek hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar maymun çiçek virüs tedavisinde de belgelendirilmiştir.
Maymun Çiçeği Virüsünden Korunma Nasıl Sağlanır?
Bu virüs, nadir görülen hastalıklar içerisinde yer almaktadır. Bu nedenle maymun çiçek virüsü Türkiye’de yakalanma olasılığı düşük olan hastalıklar arasındadır. Fakat son zamanlarda bildirilen vaka sayılarının artışı ve hastalığın beklenmeyen ülkelerde görülür olması hijyene dikkat çekmiştir.
Hijyenle Virüsten Nasıl Korunur?
Tüm hastalıklarda olduğu gibi bu hastalık için de hijyen oldukça önemlidir. Burada hijyen, hastalıktan korunmanın ilk ve önemli bir aşamasını oluşturmaktadır. Sıvı ve temasla bulaşan bu hastalıkta ellerin temiz olması gerekir. Eller sabunla ve suyla düzenli olarak yıkanmalıdır. Kirli veya herkesin temas ettiği alanlara dokunulduktan sonra eller hemen yıkanmalıdır. Aynı şekilde eller yıkanana kadar yüz veya ağıza dokunulmamalıdır.
Hayvanlar Hastalıktan Korunmada Nasıl Etkilidir?
Hayvan etleri de önemli bir bulaş yoludur. Hayvandan insana bulaşan bu virüste tüketilen etlere özen gösterilmelidir. İyi pişmiş etlerin tüketilmesi, bulaş riskini ortadan kaldırmada etkilidir. Doğada sık vakit geçiren insanlar da hayvanlara ve hayvan etlerine dikkat etmelidir.
Doğada bulunan veya sıkça kamp yapan kişiler, ölü hayvanlara veya başıboş hayvanlara temastan kaçınmalıdır. Vahşi hayvanlara da temastan kesinlikle kaçınılmalıdır. Kemirgenlerin bulunduğu alanlar varsa bu alanlar için detaylı bir dezenfekte yapılmalıdır. Bu alanlarda gıda malzemeleri bulunuyorsa direkt ortadan kaldırılıp, tüketilmemelidir.
Sağlık Kuruluşları Hastalıkta Nasıl Bir Etki Sağlar?
Su çiçeğine benzeyen deri döküntüsü, titreme, üşüme ve ateş yaşayan kişiler muhakkak sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Enfeksiyon belirtileri ilk gözlendiği anda tıbbi destek alınmalıdır. Gerekli durumlarda karantina uygulamasına geçilmelidir.
Kişisel Eşya Kullanımına Özen Göstermek!
Kişilerin sıvılarıyla diğer insanlara bulaşan bu virüste kişisel eşyalar da muhafaza edilmelidir. Belirti gösteren kişilerin kullandığı havlu, yatak örtüsü veya giysi gibi bireysel eşyalarına dokunulmamalıdır. Bu kişilerle ortak kullanılan eşyalar, derhal ayrılmalıdır.
Diş fırçası, saç tarağı, yemek kaşıkları, tabaklar, bardaklar iyice sterilize edilmelidir. Temas yoluyla bulaşan bu hastalıkta, belirti gösteren kişilerle temas etmemek de son derece önemlidir. Maymun çiçeği virüsüne sahip biriyle iletişim kurulacaksa maske, temas gerekiyorsa tulum ve eldiven muhakkak takılmalıdır. Aynı şekilde gözleri de korumak adına medikal gözlükler kullanılmalıdır.
Düzenli Sağlık Takibi!
Düzenli olarak kan değerleri, check- up gibi sağlık taraması yaptırmak da hastalığın seyrini değiştirmektedir. Sağlıklı bir vücutta hastalığın bulaşması veya hastalığı ağır geçirmek düşük bir orandadır. Sağlıklı olmak, yaşam kalitesini arttırdığı gibi hastalıklar üzerinde de etkilidir.
Düzenli spor, dengeli ve sağlıklı beslenmeyle viral virüslerin etkisi azaltılmalıdır. Kişiler düzenli periyotlarda sağlık kuruşlarında genel durumlarını öğrenmelidir. Doktor takibinin önemli olduğu insanlar için gerekli tetkikler çoğu durumun önüne geçmektedir.
