Anayasanın ilk 4 maddesi; Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda değişemez maddeler olmaktadır. Bugüne kadar 21 kez anayasa değişikliği olmasına rağmen bu 4 madde herhangi bir değişikliğe uğramamıştır.
Türkiye Cumhuriyeti’nde anayasanın ilk 4 maddesi nedir kısaca? Devletin bütünlüğünü, bayrağını, cumhuriyetin niteliğini, resmi dilini, milli marşını ve devletin başkentini belirtilen maddelerdir. Bu noktada bahsedilen 4 madde ile devletin bu niteliklerinin değiştirilmesi kesin olarak engellenmiştir.
Bu Yazıda Neler Var?
- Anayasanın 4. Maddesi Değiştirilebilir mi?
- Anayasanın İlk 4 Maddesi Neden Değiştirilemez?
- Anayasanın İlk 4 Maddesi Değiştirilirse Ne Olur?
- Anayasanın İlk 4 Maddesini Kim Koydu?
- Anayasanın 66. Maddesi Nedir?
- Sık Sorulan Sorular
- 1 – Anayasanın 4 Maddesi Nedir Kısaca?
- 2 – TC Anayasanın İlk 4 Maddesi Nedir?
- 3 – Anayasanın 1 Maddesi Nedir?
- 4 – Anayasanın 3 Maddesi Nedir Kısaca?
- 5 – Anayasanın İlk Maddesi Nedir?
Anayasanın 4. Maddesi Değiştirilebilir mi?
Aktif olarak yapılan siyasi parti tartışmaları anayasanın ilk 4 maddesi değişiyor mu sorusunu akıllara getirmektedir. Özellikle muhalefet ve iktidar partisinin ikili taşımaları sonrasında bu soru zaman zaman gündeme gelmektedir.
Hatta yakın zamanda yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasında iktidar kanadında olan Hüda Par Türkiye Büyük Millet Meclisine,ilk 4 madde ile ilgili görüşler ortaya atmıştır. Bu noktada anayasanın ilk 4 maddesi Hüda Par genel başkanı Zekeriya Yapıcıoğlu tarafından şu şekilde yorumlanmıştır; bu 4 maddenin zinhar değiştirilemez denmesi yanlıştır. Çünkü gelecek nesillerin iradesine ipotek koymak manasına gelmektedir.
Tüm bu görüşlerin yanında anayasanın 4. maddesi uyarınca, bu ilk 4 maddenin değiştirilemeyeceği kanunda net bir şekilde belirtilmiştir. Bu noktada 4. maddeye göre;
- 1. maddedeki devlet şeklinin cumhuriyet olduğu
- 2. maddedeki cumhuriyetin niteliği
- 3. maddedeki hükümler asla değiştirilemez. Hatta bu hükümlerin değiştirilmesi bile teklif edilemezdir.
Anayasanın İlk 4 Maddesi Neden Değiştirilemez?
Devletin temel değerlerini belirten ilk 4 madde değiştirilemez. Peki, bu maddeler neden değiştirilememektedir? Bu maddeler birçok hukuk profesörüne göre Türkiye Cumhuriyeti’nin temelini meydana getirmektedir. Böylelikle devletin teminatı olmaktadır.
Yani bu maddelerde belirtilen hükümlerin asla değiştirilemeyeceği ve değişiminin teklif bile edilemeyeceği, hukukçular için doğru bir görüştür. Tabii kamuda bu görüşün aksini belirten pek çok görüş bazı kişiler tarafından ortaya zaman zaman atılmaktadır. Ancak bu durumun kararının uzmanlara bırakılması gerekir.
Anayasanın İlk 4 Maddesi Değiştirilirse Ne Olur?
Ülkenin milli değerlerini yansıtan ilk 4 maddenin değiştirilmesi halinde, ülke temel değerlerini kaybederek farklı bir konuma gelebilir. Hatta Zafer Partisi genel başkanı Ümit Özdağ, değiştirilen anayasanın ilk 4 maddesi silahlı direniş hakkını doğurur demiştir. Yani bu 4 maddeyi değiştirilmeye cesaret edenlere silahlı direniş ile karşılık verileceğini açıkça belirtmiştir.
Peki, bu maddeler nelerdir? İşte, değiştirilemez o maddeler ve kanunla belirtilen değiştirilemez hükümler!
| Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’ndaki İlk 4 Madde | İçeriği |
| Madde 1 | Devletin şekli: Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. |
| Madde 2 | Cumhuriyetin nitelikleri: Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, millî dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan, demokratik, lâik ve sosyal bir hukuk Devletidir. |
| Madde 3 | Devletin bütünlüğü, resmî dili, bayrağı, millî marşı ve başkenti: Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı, şekli kanununda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Millî marşı “İstiklal Marşı’dır.” Başkenti Ankara’dır. |
| Madde 4 | Değiştirilemeyecek hükümler: Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile, 2’nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3’üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez. |
Anayasanın İlk 4 Maddesini Kim Koydu?
Değiştirilemeyen ve değiştirilmesi teklif bile edilemeyen anayasanın ilk 4 maddesi ne zaman kabul edildi? 2079 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 9 Kasım 1982 yılında geçerli olmuştur.
Bu noktada 2079 sayılı kanun, darbe sonrasında kurulan danışma meclisi tarafından hazırlanmıştır. 23 Eylül 1982 yılında hem danışma meclisi hem de milli güvenlik konseyi üyeleri tarafından kabul edilmiştir.
Özellikle dönemin cumhurbaşkanı olan Kenan Evren, anayasanın ilk 3 maddesinin asla değiştirilemeyeceğini 4 maddeye eklettirmiştir. Ayrıca bu anayasa halk oylamasına da sunulmuştur. 7 Kasım 1982 tarihli yapılan halk oylaması yapılmıştır. Bu oylama sonucunda anayasa düzeni hakkında kanun halkın 91, 37 oranında evet demesiyle onanmıştır.
Anayasanın 66. Maddesi Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasanın ilk 66. maddesi; Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkesin Türk olduğunu belirtmektedir. Ayrıca bu maddede belirtilenler şu şekildedir;
- Türk anne ve babadan doğan çocuklar Türk’tür. Bu temel haktır.
- Vatandaşlık bağı kanunda belirtilen şartlar dahilinde kazanılmaktadır. Ayrıca kanunu da belirtilen ve sakınca bulunan hallerde uygun olarak kaybedilmektedir.
- Türk olarak kabul edilen ülke vatandaşları, vatana bağlılık ile bağdaşmayan herhangi bir eylemde bulunmadıkça vatandaşlıktan çıkarılamaz.
- Vatandaşlıktan çıkarılma ile ilgili kararlar veya işlemlere karşı yargı yolu asla kapatılamaz. Herkes adalet anlayışı içinde yargı yolu hakkına sahiptir.
Sık Sorulan Sorular
Son dönemlerde gündeme gelen Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’ndaki ilk dört madde hakkında merak edilen pek çok soru bulunmaktadır. Bazıları için bu maddeler üzerinde basit bir şekilde değiştirmeler yapılabilen maddelerdir. Bazıları içinse ülkenin yapı taşları olmaktadır. Türkiye’nin değerleri açısından önemli bilgiler yer alan bu maddeler ile ilgili merak edilen sorular nelerdir? İşte, o sorular ve cevapları!
1 – Anayasanın 4 Maddesi Nedir Kısaca?
Türkiye Cumhuriyetin’de anayasanın ilk 4 maddesi kısaca? ilk maddede devletin yönetim şeklinin cumhuriyet olduğu belirtilmektedir. İkinci maddede, cumhuriyetin niteliklerinden bahsedilmektedir. 3. maddede ise; devletin marşı, bütünlüğü, bayrağı, milli marşı ve başkenti ile ilgili bilgiler verilmektedir. Ayrıca 4. madde ise, değiştirilemeyecek hükümleri barındırmaktadır.
2 – TC Anayasanın İlk 4 Maddesi Nedir?
T.C anayasası ilk 3 maddesinde; devletin şeklinden, cumhuriyetin niteliklerinden bahsedilir. Ayrıca devletin marşının, bütünlüğünün, bayrağının, başkentinin ve milli marşının ne olduğunu belirtmektedir. 4. maddede ise bu 3 madde içerisindeki hükümlerin asla değiştirilemeyeceği yönünde hükümler yer alır.
3 – Anayasanın 1 Maddesi Nedir?
Türkiye’nin son anayasası olan 1982 anayasasının 1. maddesi; Türkiye Devleti bir cumhuriyettir demektir.
4 – Anayasanın 3 Maddesi Nedir Kısaca?
Anayasanın ilk 3 maddesi kısaca şu şekilde açıklanır; Türkiye Devleti milleti ve ülkesiyle bölünmez bir bütündür şeklinde belirtilmektedir. Ayrıca bu devletin dilinin Türkçe olduğu ve bayrağının ise beyaz ay yıldızlı al bayrak olduğu belirtilir.
5 – Anayasanın İlk Maddesi Nedir?
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ilk maddesi, devletin cumhuriyet ile yönetildiğini belirtmektedir.
