Kripto para birimleri için kripto vesting terimini daha önce duymuş olabilirsiniz. Diğer anlamı hak ediş olan bu terim hakkında her şeyi öğrenebilirsiniz.
Kripto vesting terimini bir kripto projenin tokenomiklerine baktığınızda ve yeni başlatılan coinlerde karşılaşmış olabilirsiniz. Kripto para yatırımınızı yaptığınızda da ‘hak kazanma, hak ediş’ gibi terimlerini bir arada görmüş olabilirsiniz. Bunların her biri kripto hak ediş olmakla birlikte aynı anlama gelmektedir.
Hak kazanma veya hak ediş, genellikle emeklilik planlarını temsil etmek içim kullanılsa da kriptolar için gelecekteki ödemeyi simgelemeyebilir. Yani işveren ile yapılan anlaşma sonucu gelecekteki varlık veya faydaya ilişkin yasal sorumluluk iletmek için kullanılır. Gelecek finans dünyası için bu anlama gelse de kriptolarda ise bu durum biraz farklıdır.
Kripto Vesting Ne demek? Kripto Vesting Çizelgeleri Nedir?
Kripto vesting, jetonlerın dolaşıma nasıl salındığını bulmak için kripto paraya hak kazanmak anlamına gelmektedir. Geleneksel finans sektörüne göre farklı anlamlara gelse de kripto para için deneyimli ve deneyimsiz kripto yatırımcıları için bilinmesi gereken bir terimdir.
Kripto vesting çizelgeleri ise bir kripto tokenin arzı olarak adlandırılan önceden oluşturulmuş çizelgelerin bütünüdür. Belirli bir zamanlarda ise olası maksimum token arzının bir kısmını oluşturabilir. Çoğu durumda ise belirli nedenlerle token kazanılır ve kilitlenir.
Yatırımcılar genelde kripto vesting çizelgeleri söz konusu olduğunda iki farklı gruba ayrılmaktadır. Bu iki grup genelde ekip üyeleri ve erken yatırımcılardan oluşmaktadır. Yatırımcıların birbirinden ayrılmasının temel sebebi, hak ediş sürelerinin birbirinden farklı olmasından kaynaklanır.
Token satışlarından yaygın yatırımcı seviyeleri, erkenden en son katılımcılara göre aşağıdakileri içerebilir:
- ICO, IEO, IDO
- Tohum öncesi
- Özel satış
- Satış öncesi
Yatırımcılar öncelik olarak genelde daha ucuz fiyata girerler fakat zor bir hak ediş programlarına tabidirler. Kripto projeleri bazen değişebilir ve bu alışılmadık bir şey değildir. Kurallar token satışlarında genelde verilir ama nadiren yatırımcılar arasında iyi karşılanır.
Kripto Projelerinde Neden Vesting Takvimi Var?
Yeni kripto para birimlerinin büyük çoğunluğunda kendi hak ediş programları yani vesting takvimi vardır. Çoğunlukla bu projeler özel olarak finanse edilmiş olarak halka açıklanır. Genelde tohum, özel satış veya kamu satışları yoktur.
Vesting takvimi, arzın zaman içinde talep doğrultusunda istikrarlı olarak büyümesine yardımcı olur. Bu da genellikle ekip üyelerinin, erken yatırımcıların tokenlerini hızlıca terk etmemesini başarır. Böylelikle projenin uzun vadeli olarak potansiyel olarak büyümesini ve sürdürülebilir olmasını sağlamaktadır.
Projeler özellikle arzın büyümesini kontrol ederek piyasa değeri faydasını benimsemesiyle uyumlu olarak büyüyebilir. Bazen de bunun az sayıda projenin yapay olarak şişirilmesi ve dolaşımdaki arzı yaratabildiğinden kötü niyetle de kullanılabilmektedir. Genelde bu tarz projeler yüksek enflasyona sahip olduğundan sonraki yatırımcıları da doğrudan etkilemektedir.
Vesting Sözleşmesi Nedir, Neden Yapılır?
Kripto vesting araştırmalarında vesting sözleşmesi ile karşılaşabilirsiniz. Vesting sözleşmesi; çalışan ile iş veren arasında yapılan bir anlaşmadır. Çalışanların hisselerden pay elde etme hakkını sağlamaktadır. İş verenlerin hisse sahibi olmak isteyenlere hem süre hem de çalışma faaliyeti karşısında hisse verme vaadini içeren anlaşmadır.