Milyonlarca vatandaşı ilgilendiren EYT düzenlemesinde son viraja girildi.
EYT’den kimler faydalanabilir?
1999 yılında yürürlüğe giren kanun değişikliğe ile emekli olma sürecinde sadece prim günü değil yaş şartı da getirilmişti. Ve değişiklik 1999 sonrasını değil, önceden işe girenleri de kapsayacak şekilde yapılmıştı.
1999 öncesinde kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıl SGK’lı çalıştıkları takdirde 5000 gün prim ödemesi yapmışlar ise olabiliyordu. EYT olarak bilinen durum en çok 1999 öncesinde işe başlayanları ilgilendiriyor. Bu vatandaşlar emekli olma şartlarının değiştiği 1999′ yılındaki kanunun geçmişe dönük uygulanmasına son verilmesini istiyor. Ve sigortalılık süresi ve prim günü koşullarını sağlayıp emekli olmayı talep ediyor.
Kimler emekli olabilecek?
EYT sorununun çözümü için zaman zaman açıklamalar yapılsa da net bir metin henüz kamuoyu ile paylaşılmadı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin konuyla ilgili olarak, tek bir formül üzerinde çalıştıklarını açıklamıştı. Bilgin, “Biz burada 1999 öncesi işe girmiş olanların karşılaştıkları sorunun çözümüne dönük düzenleme hazırlığı içindeyiz. Tek tip bir düzenleme olacak” dedi.
Bu nedenle düzenleme yürürlüğe girdiğinde prim günü ve sigortalılık süresini tamamlayanların emeklilik hakkını kazanması bekleniyor.
EYT’li olanlar emekli olmak zorunda mı?
İş Kanunu’na göre, emekli olma hakkı çalışana ait. İşveren, çalışanlarını emekli olmaya zorlayamıyor. Ancak işveren, işyeri kurallarını belirlemiş ve emekliliği gelenlerin işe devam etmemesi gibi bir kural içeren sözleşme imzalamışsa, o zaman çalışan emekli edilebilir.
Emekli olmak istemeyenler ne yapacak?
Çalışanlar emekli olmak istemiyorsa iki durum söz konusu. Birincisi aylığını kestirerek çalışmaya devam etmek. Bu durumda kişi normal sigortalı gibi çalışıyor, emekli olduğunda çalışmaya başlamadan önce alınan aylık, çalışılan dönemin primlerine göre güncelleniyor. Emeklilikten sonraki çalışmalar maaşa ekleniyor.
İkincisi Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne (SGDP) tabi olarak çalışmak. Bu şekilde çalışmaya devam edenler emekli aylıkları kesilmeksizin çalışabiliyor. İşveren tarafından aldıkları ücretten yüzde 7,5 oranında SGDP kesiliyor. Emekli maaşında azalma olmuyor. Çalışma ücretinde kısmi düşüş söz konusu.
EYT ne zaman devreye girecek?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin’den alınan bilgiye göre Aralık 2022 ayında meclisin onayından geçecek olan düzenleme Ocak 2023 ayından itibaren geçerli olacak.
Bu durumda emekli olmak isteyenler ve şartları tutanlar Ocak ayından itibaren emekli olabilecek.
