Antidepresan, genel olarak depresyon tedavisi için kullanılan bir ilaç olmaktadır. Bu ilaçlar etken maddelerine göre farklı türlere ayrılır. Peki, bu ilaçlar insanları nasıl etkiler ve hangi ilaçlar reçete edilir? İşte, detaylar!
Bu ilaçların en büyük amacı; depresyon sebebiyle meydana gelen tükenmişlik, huzursuzluk, bitkinlik ve mutsuzluk sorunlarını gidermektir. Böylelikle kişilerde görülen huzursuzluk, tükenmişlik, kaygı durumu, bitkinlik, isteksizlik ortadan kalkmaktadır. Yani depresyon öncesinde sağlıklı olan ruh durumuna tekrardan kavuşabilir.
Bu Yazıda Neler Var?
- Antidepresan İlaçlar İnsanları Nasıl Etkiler?
- Antidepresan Yan Etkileri Var mı?
- Antidepresan Ne İşe Yarar?
- Doktorlar Tarafından Reçete Edilen En Yaygın Antidepresanlar
- 1 – Xanax
- 2 – Cipralex
- 3 – Lustral
- 4 – Prozac
- 5 – Selectra
- 6 – Citoles
- Sık Sorulan Sorular
- 1 – Antidepresan Ne İşe Yarar?
- 2 – En İyi Antidepresan İlaç Hangisi?
- 3 – Antidepresan İlaçların İsimleri Nedir?
- 4 – En Zararsız Antidepresan Hangisi?
- 5 – Antidepresan Ne Hissettirir?
- 6 – Antidepresan Hangi Hastalara Verilir?
- 7 – Antidepresan İlaç Tedavi Eder mi?
- 8 – Antidepresan Kullanmak Ayıp mı?
Antidepresan İlaçlar İnsanları Nasıl Etkiler?
Özellikle toplumda bazı insanlar için antidepresan nedir, belirtileri nasıl olur merak edilir. Çünkü bu ilaçların kullanıp kullanmama konusunda kararsızlık yaşamaktadırlar. Açıklanacak olursa; psikotropik ilaçlardan biri olarak, insanların ruh sağlığı üzerinde etkili olan çeşitli maddeleri içeriğinde barındırmaktadır.
Özellikle bu ilaçlar karanlık düşünceleri, depresyon ve üzüntüyü, uykusuzluk ve anksiyete gibi belirtileri tedavi etmede kullanılmaktadır. Bu noktada ilaç kullanımı sonrasında insan vücudunda duygu durumunu etkileyen kimyasalların; dengeli veya daha fazla etkin bir şekilde kullanılması amaçlanmaktadır. Yani bu kimyasalların (nörotransmiterler) seviyesi arttıkça insanlarda görülen depresyon belirtileri de azalır.
Antidepresan Yan Etkileri Var mı?
Farklı türleri bulunan bu ilaçların çeşitli yan etkileri bulunmaktadır. Yan etkilerin birçoğu, bir haftalık kullanımdan sonra görülmektedir. Ancak bu etkiler çok şiddetli ise mutlaka doktora bilgi vermek gerekir.
Kullanılan her ilacın yan etkisi, ilaç prospektüsünde belirtilmektedir. En ağır antidepresan kullanımı insanlar üzerinde etkili olsa da, doktorların belirdiği dozda bir süre kullanılması gerekir. Aksi takdirde bazı antidepresan zararları ile karşı karşıya kalınabilir. Peki, bu ilaçların kullanımı sonrası genel olarak karşılaşılan yan etkileri nelerdir?
| Antidepresan İlaçları Yan Etkileri | |
| Aşırı terleme | İntihar (kendine zarar verme) düşünceleri |
| Çarpıntı | Baş dönmesi |
| İşeme problemleri | Bulanık görme |
| İlk kullanımda endişe hissi | Huzursuz bacak sendromu |
| Ağız kuruluğu | İshal |
| Uykusuzluk | Cinsel işlevde azalma |
| Uyuşukluk hissi | Kabızlık |
| Orgazm olma zorluğu | Baş ağrısı |
| Aşırı yemek yeme | Mide ağrıları ve hazımsızlık |
| Erkeklerde ereksiyon problemleri | İştah kaybı |
Antidepresan Ne İşe Yarar?
Genellikle major depresif bozukluk, duygu durumu bozuklukları ve anksiyete gibi psikolojik rahatsızlıklarda kullanılan bu ilaçlar; insanlar üzerinde olumlu etkilere sahiptir. Ayrıca yaygın olarak endişe, korku, tükenmişlik, kaygı, mutsuzluk hissi gibi durumların tedavisinde de kullanılmaktadır.
İnsan vücudunda beyin sinir hücrelerinin iletişimini sağlayan nörotransmitter denilen bir madde vardır. Bu ilaçlar ise nörotransmitter adlı maddenin, bozulmuş olan dengesini değiştirmek için oldukça yararlıdır. Böylelikle yaşanan depresyon durumunun ortadan kaldırılması sağlanır. Yani nörotransmitter seviyesi yükseldikçe depresyon durumu da daha iyi olmaktadır.
Reçete edilen bu ilaçlar, daha çok şiddetli ve orta depresyon sorunu olan hastalarda etkili olmaktadır. Ayrıca hastalar üzerinde rahatlatıcı bir etkiye de sahiptir. Bu ilaçlar sayesinde hastalar depresyonun yıkıcı etkilerinden kurtulabilme imkânı elde edebilirler.
Ancak ilaçların doktor kontrolünde kullanılmasına dikkat edilmelidir. Çünkü bilinçsiz bir kullanım sonucunda ciddi sorunlar ortaya çıkabilir. Ayrıca ilaçlar birden bırakılmamalıdır. Yani doktor kontrolü ile doz düşüklüğüne gidilerek aşamalı bir şekilde bırakılmalıdır.
Doktorlar Tarafından Reçete Edilen En Yaygın Antidepresanlar
Doktorların yaptığı detaylı muayeneler sonucunda reçete edilen bu ilaçların etkisi, kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bu noktada hekimler, hastalarını muayene ederek rahatsızlıkları hakkında daha fazla bilgi edinirler. Sonrasında psikolojik rahatsızlıklarının düzeyine göre uygun bir ilacı reçete ederler. Peki, en çok reçete edilen antidepresan isimleri nelerdir? İşte, ayrıntılar!
1 – Xanax
Alprazolam yani Xanax, panik ve kaygı bozukluğunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Aynı zamanda yeşil reçeteli olarak satılmaktadır. Bu ilaç, insanlar üzerinde sakinleştirici etki yaratmak, sinirlere ve beyne etkisi olan benzodiazepinler isminde bir sınıfa ait olmaktadır. Ayrıca vücuttaki GABA (doğal kimyasal) etkilerinin artırılmasına faydası vardır.
Bu ilacın dozajı ise, yaşa ve tedaviye göre değişir. Yani ilaç etki etmeye başladıkça doktor tarafından aşamalı bir şekilde artırılmaktadır. Peki, bu ilacın yan etkileri nelerdir?
- Aşırı sersemlik ve uykulu bir hal
- Kas fonksiyonu bozukluğu ve konsantrasyon kaybı
- Özellikle yaşlı hastalarda uyuşukluk ve koordinasyon kaybı şeklinde yan etkiler görülmektedir.
2 – Cipralex
Bu ilaç beyindeki serotonin etkisini arttırmada etkili olmaktadır. Yaygın olarak obsesif kompulsif bozukluk, kaygı bozukluğu ve travma sonrası stres bozukluğu gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde tercih edilir.
Genel olarak ilaç kullanımından 2 ve 4 hafta sonrasında; ilacın içerisindeki etken maddelerin insan vücudundaki etkisi hissedilmeye başlanmaktadır. Cipralex’in olası yan etkileri nelerdir?
- Mide bulantısı, mide yanması, kabızlık ve karın ağrısı
- İshal ve benzeri sindirim sistemi rahatsızlıkları
- Aşırı uyuşukluk hali, aşırı yorgunluk, uykusuzluk ve uykuya dalmada zorluk, çok fazla terleme
- Cinsel istekte azalma durumları. Yani kadınlarda orgazma ulaşmada zorluk yaşanması ve erkeklerde boşalma sorunları görülebilir.
3 – Lustral
Sıklıkla kullanılan ve en zararsız antidepresan çeşidi olan Lustral, yetişkinlerde şu rahatsızlıkların tedavisinde tercih edilmektedir;
- Kaygı bozukluğu
- Obsesif kompulsif bozukluk
- Depresyon
- Travma sonrası yaşanan stres bozuklukları
- Panik bozukluk
Bu ilaç 6 ve 18 yaş arasında ise, obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde kullanılmaktadır. Ayrıca yapılan incelemeler sonucunda Lustral ilacının pek çok depresyon vakasını iyileştirdiği gözlemlenmiştir. Ayrıca diğer ilaçlara göre hafif antidepresanlar içerisinde yer almaktadır. Pek, bu ilacın yan etkileri nelerdir?
- Aşırı uykusuzluk ve yorgunluk hissi
- Göz beyazlarında ve ciltte sarımsı bir renk
- Baş dönmesi ve baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Ağız kuruluğu
4 – Prozac
Reçeteli bir ilaç olan Prozac, şurup ve kapsül formlarında bulunmaktadır. Bu ilaç; yeme bozukluğu, depresyon, adet öncesi sendromu ve obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde kullanılır. İşte bu ilacın insanlar üzerinde görülen yan etkileri!
- Uyku sorunları
- Baş ağrısı
- Şiddetli mide bulantısı. (Bütün bu yan etkiler hafif bir şekilde seyretmektedir ve birkaç hafta içinde düzelmektedir.)
5 – Selectra
Adet öncesi sendromu, anksiyete, travma sonrası stres bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, depresyon ve panik bozukluk için Selectra kullanılmaktadır. Bu ilacın yan etkileri ise şu şekildedir;
- İştahsızlık
- Uykusuzluk ya da aşırı uyku hali
- Hazımsızlık
- Mide bulantısı
6 – Citoles
Panik atak, yaygın anksiyete bozukluğu ve depresyon tedavisinde tercih edilen Citoles sıklıkla kullanılmaktadır. Bu ilacın yan etkileri bulunmaktadır. Ancak yan etkiler kişiden kişiye farklılık gösterir. Peki, Citoles kullanımından sonra en yaygın görülen yan etkiler nelerdir?
- Ağız kuruluğu
- Aşırı halsizlik
- İştah durumunda azalma ya da artış
- Cinsel isteksizlik
- Endişe
- Sersemlik
- Baş ağrısı
- Kilo artışı
- Bulantı
Sık Sorulan Sorular
Son dönemlerde yaygın bir şekilde kullanılan bu tarz ilaçlar hakkında pek çok soru merak edilmektedir. İşte, merak edilen o sorular!
1 – Antidepresan Ne İşe Yarar?
Bu ilaçlar ağırlıklı olarak depresyon tedavisinde tercih edilmektedir. Ayrıca etken maddelerine göre farklı türleri de bulunmaktadır. Bu ilaçların amacı ise; depresyon sonrasında meydana gelen bitkinlik, mutsuzluk, tükenmişlik ve huzursuzluk sorunlarını tamamen sonlandırmaktır.
Özellikle bu ilaçların kullanımından sonra insanlarda görülen depresyon rahatsızlıklarının düzeldiği görülmektedir.
2 – En İyi Antidepresan İlaç Hangisi?
Doktorlar tarafından reçete edilen bu ilaçların etkisi, hastalığın türüne ve kişiye göre değişir. Fakat SSRI’lar en çok reçete edilenler arasında yer almaktadır. SSRI’lar, seçici serotonin geri alım inhibitörleri olmaktadır.
Bu ilaçların yan etkileri diğer ilaçlara göre daha azdır. En çok bilinen ise Fluoksetin’dir. Yani diğer adıyla Prozac’tır.
3 – Antidepresan İlaçların İsimleri Nedir?
Çeşitli psikolojik rahatsızlıkların tedavisinde kullanılan, pek çok ilaç bulunmaktadır. Çünkü bu ilaçlar türlerine göre ayrılmaktadır. Yapılan doktor kontrollerinden sonra en uygun ilaç ismi, hastaları reçete edilmektedir.
4 – En Zararsız Antidepresan Hangisi?
Lustral olmaktadır. Bu ilacın çözüme kavuşturduğu pek çok ruh hali şikâyeti bulunmaktadır. Genellikle ilaçlar arasında en yaygın olarak kullanılandır. Ayrıca en zararsız olduğu da bilinmektedir. Bu ilacın kapsül ya da tablet şeklinde satışı mevcuttur. Doktorlar tarafından ilacın tok karnına alınması önerilmektedir.
5 – Antidepresan Ne Hissettirir?
Bu ilaçlar, beyinde salgılanan serotonin ve noradrenalin vb. kimyasal maddeleri arttırıcı bir özelliğe sahiptir. Böylelikle insan vücudunda etki göstermektedir. Bu maddelere nörotransmitter denir. Peki, bu ilaçlar nasıl hissettirir?
Söz konusu kimyasal maddeler insanları iyi hissettirmektedir. Yani insanların ruhsal durumlarını iyileştirici bir etkiye sahiptirler. Ayrıca bu ilaçlar insan vücuduna beyinden gönderilen ağrı sinyallerini de azaltıcı bir etkiyi gösterir.
Örneğin; depresyon veya anksiyete tedavisinde bu ilaçların kullanılmaya başlanması sonrası, en az birkaç hafta beklemek gerekir. Çünkü insanlarda hemen rahatlama yaşanmaz. Ancak birkaç hafta sonrasında ilaçların işe yaradığı görülür ve rahatlama hissedilir. Ayrıca rahatsızlığın tamamen giderilebilmesi için de, 2-3 ay beklemek gerekir. Kaygı tedavilerinde ise bu süre biraz uzayabilir.
6 – Antidepresan Hangi Hastalara Verilir?
Bahsedilen ilaçlar temel olarak depresyon rahatsızlığı olan hastalara verilmektedir. Ancak bununla birlikte anksiyete, travma sonrası stres ve obsesif kompulsif bozukluk yaşayan hastalarda da kullanılmaktadır. Bu ilaçlar, beyinde bıraktıkları etkiye göre de farklı türlerde olabilmektedirler. Ayrıca her tür ilacın kendine özgü yan etkileri bulunmaktadır.
SSGİ grubu olan ilaçlar; depresyon, panik atak, anksiyete bozukluğu, sıcak basması dahil olmak üzere obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde de hastalara verilmektedir. SNRI grubu olan ilaçlarsa; diyabete bağlı sinirsel hasarlar, sıcak basması, anksiyete bozukluğu, fibromiyalji hastalarında kullanılır.
TCA grubu olan ilaçlar; diyabete ve zonaya bağlı sinirsel hasarlar, migren, anksiyete, fibromiyalji ve çocuklarda altına kaçırma tedavisinde kullanılmaktadır. MAOI grubu ilaçlarsa; parkinson hastalığı, anksiyete ve panik atak rahatsızlığı yaşayan hastalara verilmektedir.
7 – Antidepresan İlaç Tedavi Eder mi?
Yapılan araştırmalara göre, bu ilacı kullanan hastaların çoğunda tedavinin başarılı olduğu görülmektedir. Bu noktada ilaçların tipik depresif haldeki semptomlar başta olmak üzere diğer rahatsızlıkları; yaklaşık olarak %67 oranında azalttığı belirlenmiştir.
Aynı zamanda uzmanlar tarafından yapılan bir çalışma sonucunda ise; uzun süreli bir şekilde bu ilacı kullanan kişilerin çoğunun faydalı sonuçlar aldığı görülmüştür. Yani yüzdelik olarak belirtilecek olursa; hastaların %89’dan fazlasının bu ilaç sayesinde iyileştiği ortaya çıkmaktadır.
Genel olarak bu ilaçlar, pek çok rahatsızlığın semptomu olarak görülen belirtileri büyük oranda tedavi etmiştir.
8 – Antidepresan Kullanmak Ayıp mı?
Depresyonla, travma, panik atak ve çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde ilaç kullanımı, kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar. Ayrıca depresyonun neden olduğu belirtileri daha iyi yönetmeniz konusunda da yararlı olacaktır. Yani bu ilaçlar yapılan tedavinin yararlı bir parçası olarak tabir edilmektedir.
Böylelikle depresyon rahatsızlıklarına iyi gelen ilaçların kullanılmasında herhangi bir ayıp yoktur. Diyabet veya yüksek tansiyon rahatsızlığı için insülin ya da antihipertansif tedavisinin yanı sıra; bu tarz ilaçlarda depresif rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Bu ilaçlar rahatsızlıkların giderilmesinde tek başına bazen yeterli olmamamaktadır. Ancak tedavinin başarılı olmasında büyük bir rol oynamaktadır. Yani sonuç olarak bu tarz ilaçların kullanılması kesinlikle ayıp değildir.
